Komunikat prasowy

ALMA ukazała wewnętrzną sieć w gwiezdnym żłobku

7 marca 2018

Nowe dane z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) I innych teleskopów zostały wykorzystane do utworzenia oszałamiającego zdjęcia pokazującego włóknistą sieć pasm w Wielkiej Mgławicy w Orionie. Na tym dramatycznym zdjęciu struktury te wydają się rozpalone do czerwoności, ale w rzeczywistości są tak zimne, że astronomowie muszą używać teleskopów takich jak ALMA, aby móc je obserwować.

To spektakularne i nietypowe zdjęcie pokazuje część słynnej Wielkiej Mgławicy w Orionie, obszaru gwiazdotwórczego znajdującego się 1350 lat świetlnych od Ziemi. Zdjęcie stanowi mozaikę obrazów na falach milimetrowych z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) i 30-metrowego teleskopu IRAM, pokazanych w kolorze czerwonym, oraz bardziej znanego widoku w podczerwieni z instrumentu HAWK-I na należącym do ESO Bardzo Dużym Teleskopie (VLT), pokazanego w barwie niebieskiej. Grupa jasnych niebiesko-białych gwiazd w lewym górnym rogu to Gromada Trapez – składająca się z młodych, gorących gwiazd, które mają zaledwie po kilka milionów lat.

Zwiewne, włókniste struktury widoczne na tym dużym zdjęcia to długie pasma zimnego gazu, widoczne tylko dla teleskopów pracujących w zakresie fal milimetrowych. Są natomiast niedostrzegalne zarówno w zakresie optycznym, jak i podczerwonym, co powoduje, że ALMA jest jedynym instrumentem dostępnym dla astronomów, którym mogą je badać. Gaz ten umożliwia wzrost nowo narodzonych gwiazd – stopniowo zapada się pod wpływem siły własnej grawitacji, aż staje się wystarczająco skompresowany, aby uformować protogwiazdę — prekursorkę właściwej gwiazdy.

Naukowcy, którzy zebrali dane, z których powstało prezentowane zdjęcie, badali pasma, aby dowiedzieć się więcej o ich strukturze i powstawaniu. Użyli sieci ALMA, aby sprawdzić sygnatury gazu diazenylium, z którego zbudowana jest część struktur. W ramach prowadzonych badań zespołowi udało się zidentyfikować sieć 55 pasm.

Mgławica w Orionie  jest najbliższych względem Ziemi obszarem powstawania gwiazd masywnych i dlatego jest szczegółowo badania przez astronomów próbujących lepiej zrozumieć to, w jaki sposób gwiazdy powstają i ewoluują w ciągu swoich pierwszych kilku milionów lat życia. Teleskopy ESO obserwowały ten interesujący obszar wiele razy, więcej na temat poprzednich odkryć można znaleźć tutaj, tutaj i tutaj.

Obraz powstał z połączenia 296 indywidualnych zestawów danych z teleskopów ALMA i IRAM, co oznacza, iż jest jedną z największych mozaik w wysokiej rozdzielczości, obejmujących obszar powstawania gwiazd, uzyskanych jak dotąd na falach milimetrowych [1].

Uwagi

[1] Wcześniejsze mozaiki Oriona na falach milimetrowych używały teleskopów o pojedynczych czaszach, takich jak APEX. Nowe obserwacje z ALMA I IRAM korzystają z interferometrii, aby łączyć sygnały z wielu, szeroko rozstawionych anten i uzyskać obrazy pokazujące znacznie drobniejsze szczegóły.

Więcej informacji

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Wspiera je 16 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada teleskop VLT (Very Large Telescope - Bardzo Duży Teleskop), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest głównym partnerem ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. Z kolei na Cerro Armazones, niedaleko Paranal, ESO buduje 39-metrowy teleskop ELT (Extremely Large Telescope - Ekstremalnie Wielki Teleskop), który stanie się „największym okiem świata na niebo”.

Linki

Kontakt

Krzysztof Czart
Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Alvaro Hacar González
NWO-VENI Fellow – Leiden Observatory
Leiden University, the Netherlands
E-mail: hacar@strw.leidenuniv.nl

Richard Hook
ESO Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1809

O komunikacie

Komunikat nr:eso1809pl
Nazwa:Orion Nebula
Typ:Milky Way : Nebula : Type : Star Formation
Facility:Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, Very Large Telescope
Instrumenty:HAWK-I
Science data:2018A&A...610A..77H

Zdjęcia

ALMA Reveals Inner Web of Stellar Nursery
ALMA Reveals Inner Web of Stellar Nursery
Po angielsku
The jewel in Orion’s sword
The jewel in Orion’s sword
Po angielsku

Filmy

ESOcast 154 Light: ALMA Reveals Inner Web of Stellar Nursery (4K UHD)
ESOcast 154 Light: ALMA Reveals Inner Web of Stellar Nursery (4K UHD)
Po angielsku
Zooming in on ALMA's view of the Orion Nebula
Zooming in on ALMA's view of the Orion Nebula
Po angielsku
Panning across ALMA's view of the Orion Nebula
Panning across ALMA's view of the Orion Nebula
Po angielsku