Czarna dziura w centrum naszej Galaktyki

Co znajduje się w centrum Drogi Mlecznej? Przez długi czas astronomowie podejrzewali, że w sercu naszej Galaktyki czai się czarna dziura, ale nie byli pewni. Po 15 latach regularnego monitorowania centrum Galaktyki teleskopami ESO w obserwatoriach La Silla i Paranal, naukowcy ostatecznie znaleźli przekonujący dowód.

Gwiazdy w centrum Drogi Mlecznej są upakowane tak gęsto, że były potrzebne specjalne techniki uzyskiwania obrazów, takie jak optyka adaptacyjna (adaptatywna), aby zwiększyć rozdzielczość VLT. Astronomowie mogli z niespotykaną dokładnością zobaczyć pojedyncze gwiazdy w ich ruchu wokół centrum Galaktyki. Orbity gwiazd przekonująco pokazały, że muszą poruszać się w ogromnym grawitacyjnym uścisku supermasywnej czarnej dziury, prawie trzy miliony razy bardziej masywnej niż Słońce. Obserwacje VLT ujawniły także błyski światła podczerwonego dochodzące z tego rejonu w regularnych odstępach. O ile dokładna przyczyna tego zjawiska pozostaje nieznana, obserwatorzy zasugerowali, że czarna dziura może szybko się obracać. Cokolwiek się dzieje, życie czarnej dziury nie przebiega w ciszy i spokoju. Więcej w komunikatach prasowych eso1332, eso1151, eso0846, eso0226 i eso0330.

Astronomowie użyli VLT także do zajrzenia w centra galaktyk innych niż nasza i znaleźli w nich jawne oznaki występowania supermasywnych czarnych dziur. W galaktyce aktywnej NGC 1097 z niespotykaną dokładnością udało się zobaczyć skomplikowaną sieć włókien nawijających się w kierunku centrum galaktyki i prawdopodobnie dostarczyć po raz pierwszy szczegółowego widoku kanałowego przetwarzania materii od głównej części galaktyki do jej ostatecznego końca w jądrze. Więcej w komunikatach prasowych eso0109, eso0319, eso0414, eso0529 i eso0534.

"Potrzebowaliśmy najostrzejszych zdjęć, aby rozwiązać problem czy konfiguracja inna niż czarna dziura jest możliwa i liczyliśmy, że dostarczy ich nam VLT. Teraz era obserwacyjnej fizyki czarnych dziur naprawdę się zaczęła!"

Reinhard Genzel, Dyrektor Max-Planck Institute for Extraterrestrial Physics
ESO Observations

Błysk w podczerwieni z galaktycznego centrum