1 00:00:03,951 --> 00:00:06,865 Ogłoszono wyniki kampanii Pale Red Dot 2 00:00:07,035 --> 00:00:08,474 - poszukiwań planety 3 00:00:08,474 --> 00:00:11,594 okrążającej najbliższą gwiazdę 4 00:00:11,747 --> 00:00:13,693 względem Układu Słonecznego. 5 00:00:14,420 --> 00:00:16,766 Astronomowie uzyskali wyraźne dowody istnienia 6 00:00:16,766 --> 00:00:20,231 planety wokół gwiazdy Proxima Centauri. 7 00:00:21,063 --> 00:00:24,812 Ten obcy świat jest najbliższym potencjalnym 8 00:00:24,812 --> 00:00:27,759 siedliskiem życia poza Układem Słonecznym! 9 00:00:32,388 --> 00:00:34,784 To jest ESOcast! 10 00:00:34,796 --> 00:00:38,570 Najnowsze badania i praca w ESO, 11 00:00:38,963 --> 00:00:41,795 Europejskim Obserwatorium Południowym 12 00:00:53,800 --> 00:00:56,510 Poszukiwania innych światów 13 00:00:56,510 --> 00:00:58,879 pobudzają wyobraźnię od wieków, 14 00:00:59,567 --> 00:01:02,379 ale dopiero od niedawna mamy instrumenty 15 00:01:02,379 --> 00:01:06,023 zdolne wykryć światy poza Układem Słonecznym. 16 00:01:07,608 --> 00:01:11,025 Planety pozasłoneczne, inaczej egzoplanety, 17 00:01:11,025 --> 00:01:14,576 wykryto dopiero 25 lat temu. 18 00:01:15,281 --> 00:01:19,273 Obecnie, dzięki rozwojowi technologii 19 00:01:19,273 --> 00:01:23,118 astronomowie odkryli ich ponad 3000. 20 00:01:23,538 --> 00:01:25,505 A teraz naukowcy z kampanii 21 00:01:25,505 --> 00:01:27,408 Pale Red Dot 22 00:01:27,538 --> 00:01:30,242 dokonali przełomowego odkrycia. 23 00:01:31,037 --> 00:01:33,629 Uzyskali wyraźne dowody na 24 00:01:33,629 --> 00:01:38,175 potencjalnie zdatną do zamieszkania planetę wokół 25 00:01:38,475 --> 00:01:41,460 Proximy Centauri, najbliżej gwiazdy względem Układu Słonecznego. 26 00:01:44,417 --> 00:01:46,476 Korzystając ze spektrografu HARPS 27 00:01:46,476 --> 00:01:50,914 na 3,6 m teleskopie ESO w La Silla w Chile, 28 00:01:50,950 --> 00:01:55,000 astronomowie spędzili pierwszą połowę 2016 r. 29 00:01:55,000 --> 00:01:57,905 poszukując niewielkiego "kołysania się" gwiazdy w tę i z powrotem, 30 00:01:58,143 --> 00:02:02,195 spowodowanego grawitacją okrążającej ją planety. 31 00:02:06,000 --> 00:02:08,400 Próbowano przeanalizować 16 lat 32 00:02:08,400 --> 00:02:10,105 wcześniejszych obserwacji, 33 00:02:10,105 --> 00:02:12,600 które sugerowały istnienie planety, 34 00:02:12,600 --> 00:02:14,271 ale wyniki były niejednoznaczne. 35 00:02:15,327 --> 00:02:17,506 Połączenie tych danych z obserwacjami 36 00:02:17,506 --> 00:02:20,165 z sieci teleskopów na całym świecie 37 00:02:20,250 --> 00:02:22,219 pozwoliło badaczom potwierdzić 38 00:02:22,219 --> 00:02:24,692 odkrycie obcego świata. 39 00:02:25,608 --> 00:02:29,920 Ma zaledwie 1,3 masy Ziemi 40 00:02:30,116 --> 00:02:35,248 i okrąża Proximę Centauri co 11,2 dnia. 41 00:02:36,833 --> 00:02:40,843 Jednak zidentyfikowanie planety nie było łatwym zadaniem. 42 00:02:41,400 --> 00:02:43,834 Czerwone karły, takie jak Proxima Centauri, 43 00:02:43,834 --> 00:02:46,610 są gwiazdami aktywnymi z rozbłyskami 44 00:02:46,820 --> 00:02:48,627 i mogą być zmienne w sposób 45 00:02:48,627 --> 00:02:50,779 przypominający obecność planety. 46 00:02:51,602 --> 00:02:53,885 Aby wykluczyć taką możliwość, 47 00:02:54,295 --> 00:02:57,531 badacze starannie monitorowali jasność gwiazdy 48 00:02:57,531 --> 00:02:59,491 przy pomocy sieci teleskopów, 49 00:02:59,491 --> 00:03:04,179 aby upewnić się, że nie pomylili się przy tym ważnym odkryciu. 50 00:03:07,782 --> 00:03:11,037 Być może najciekawszym aspektem tych badań 51 00:03:11,100 --> 00:03:14,365 jest fakt, iż egzoplaneta Proxima b 52 00:03:14,601 --> 00:03:18,158 krąży w ekosferze swojej gwiazdy. 53 00:03:19,008 --> 00:03:21,817 Oznacza to, że na powierzchni planety 54 00:03:21,817 --> 00:03:23,318 może istnieć woda w stanie ciekłym. 55 00:03:24,585 --> 00:03:27,797 Gdyby była znacznie bliżej, to ciepło od gwiazdy 56 00:03:27,797 --> 00:03:29,709 wygotowałoby wodę. 57 00:03:30,306 --> 00:03:32,083 A gdyby była dalej, 58 00:03:32,083 --> 00:03:35,009 to woda by zamarzła. 59 00:03:35,876 --> 00:03:39,402 Ponieważ ciekła woda jest kluczowa dla życia, jakie znamy, 60 00:03:39,744 --> 00:03:43,429 czyni to Proximę b najbliższą egzoplanetą 61 00:03:43,429 --> 00:03:46,006 względem Ziemi, która może posiadać życie. 62 00:03:48,251 --> 00:03:51,820 Jednak ta sama aktywność gwiazdy, która uczyniła Proximę b 63 00:03:51,820 --> 00:03:53,566 tak trudną do dostrzeżenia, 64 00:03:53,566 --> 00:03:57,790 może także uczynić ją niegościnną dla życia. 65 00:03:58,505 --> 00:04:00,709 Powierzchnia planety jest skąpana 66 00:04:00,709 --> 00:04:04,289 w intensywnym promieniowaniu ultrafioletowym i rentgenowskim. 67 00:04:04,592 --> 00:04:06,231 Na dodatek planeta krąży 68 00:04:06,231 --> 00:04:08,952 niezwykle blisko Proximy Centauri, 69 00:04:08,952 --> 00:04:12,233 zaledwie 5% dystansu Ziemia-Słońce. 70 00:04:12,265 --> 00:04:15,612 Nadal trwają dyskusje czy planeta położona 71 00:04:15,612 --> 00:04:18,967 tak blisko swojej gwiazdy może posiadać życie. 72 00:04:28,116 --> 00:04:30,781 Bliskość Proximy b względem Ziemi 73 00:04:30,781 --> 00:04:33,098 czynią ją intrygującym celem 74 00:04:33,098 --> 00:04:35,993 w poszukiwaniach życia pozaziemskiego. 75 00:04:37,025 --> 00:04:39,552 Astronomowie wykorzystają następną generację 76 00:04:39,552 --> 00:04:40,479 teleskopów, 77 00:04:40,479 --> 00:04:44,229 takich jak Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (E-ELT), 78 00:04:44,317 --> 00:04:45,771 do intensywnych badań 79 00:04:45,771 --> 00:04:48,173 fascynującego obcego świata 80 00:04:48,173 --> 00:04:51,033 w nadziei odnalezienia oznak życia 81 00:04:51,033 --> 00:04:53,376 gdzieś we Wszechświecie. 82 00:04:53,939 --> 00:04:57,686 A gdy międzygwiezdne sondy staną się rzeczywistością, 83 00:04:58,289 --> 00:05:01,984 Proxima b może być pierwszym celem lotu. 84 00:05:06,791 --> 00:05:09,235 Naukowa wiedza o egzoplanetach wzrosła 85 00:05:09,235 --> 00:05:12,590 bardzo mocno w ostatnich 25 latach. 86 00:05:13,348 --> 00:05:14,800 Dzięki najnowszemu odkryciu 87 00:05:14,939 --> 00:05:18,259 i kolejnej generacji teleskopów ESO, 88 00:05:18,260 --> 00:05:20,619 możemy wkrótce spróbować 89 00:05:20,619 --> 00:05:23,355 odpowiedzieć na odwieczne pytanie: 90 00:05:23,539 --> 00:05:25,246 czy jesteśmy sami? 91 00:05:44,387 --> 00:05:49,571 Transkrypcja: ESO, tłumaczenie: Krzysztof Czart