Advanced press release search

10. júní 2019: Newly-built planet-finding instrument installed on Very Large Telescope, Chile, begins 100-hour observation of nearby stars Alpha Centauri A and B, aiming to be first to directly image a habitable exoplanet

3. júní 2019: SPHERE mælitækið á Very Large Telescope ESO gerði vísindamönnum kleift að taka skýrustu myndirnar til þess af tveimur smástirnum sem þutu framhjá Jörðinni 25. maí. Þótt Jörðinni stæði ekki ógn afþ essu smástirnatvíeyki notuðu stjörnufræðingar tækifærið til að æfa viðbrögð við hættulegum jarðnándarsmástirnum sem sýnir að mælitæki ESO geta leikið lykilhlutverk í árekstravörnum.

23. maí 2019: ATTRACT, Horizon 2020 rannsóknar- og þróunarverkefni Evrópusambandsins sem nýtur einnig stuðnings níu samstarfsaðlia, þar á meðal ESO, hefur tilkynnt um 170 nýsköpunarverkefni sem fær 100.000 evrur til að þróa tækni sem gæti breytt samfélaginu. Verkefnin voru valin út frá framlagi til samfélagsins og sérþekkingu ESO.

2. maí 2019: Á þessari mynd, sem sett er saman úr nokkrum mælingum VLT Survey Telescope (VST) ESO, sést Gaia geimfar ESA sem dauf slóð innan um stjörnur Vetrarbrautarinnar. Mælingarnar voru gerðar til þess að ákvarða sporbraut Gaia svo mælinákvæmni geimfarsins gæti orðið sem mest.

10. apríl 2019: Event Horizon Telescope (EHT) eða Sjóndeildarsjónaukinn – risaröð átta samtengdra útvarpssjónauka – var búinn til til þess að taka mynd af svartholi. Á blaðamannafundum sem haldnir voru víða um heim í dag tilkynntu stjörnufræðingar við EHT að sjónaukinn hefði skilað tilætluðum árangri og fangað fyrstu beinu og sýnilegu sönnunargögnin fyrir risasvartholi og skugga þess.

29. mars 2019: La Silla stjörnustöð ESO hefur verið í framlína stjarnvísinda frá því að hún var stofnuð árið 1969. Fyrsta flokks rannsóknartæki hafa gert stjörnufræðingum kleift að gera grundvallaruppgötvanir og rutt brautina fyrir næstu kynslóðir sjónauka. Þótt liðin séu fimmtíu ár frá upphafinu halda sjónaukar ESO á La Silla framþróun stjarnvísinda áfram með uppgötvunum á nýjum fjarreikistjörnum og leiða alheiminn í ljós í einstökum smáatriðum.

27. mars 2019: GRAVITY mælitækið á Very Large Telescope víxlmælinum (VLTI) ESO hefur gert fyrstu beinu víxlmælingarnar í sýnilegu ljósi á fjarreikistjönu. Aðferðin leiðir í ljós flókinn stormasaman lofthjúp fjarreikistjönu sem hefur ský úr járni og sílikötum. Tæknin veitir stjörnufræðingum einstakt tækifæri til þess að greina smáatriði á mörgum fjarreikistjörnum sem við þekkjum í dag.

14. mars 2019: Þessi geimleiðurblaka breiðir út rykuga vængi sína í um tvö þúsund ljósára fjarlægð frá Jörðinni í stjörnumerkinu Óríon. Ungar stjörnur í miðju geimþokunnar lýsa hana upp, þrátt fyrir að þær séu á kafi í ógegnsæjum rykskýjum. Þokan nefnist NGC 1788 og er of dauf til að sjást með berum augum en Very Large Telescope ESO fangar hana vel.

6. febrúar 2019: Multi Unit Spectroscopic Explorer (MUSE) mælitækið á Very Large Telescope ESO tók þessa mynd af glæsilegu a stjörnumyndunarsvæði í Stóra Magellansskýinu. Í Stóra Magellansskýinu er tiltölulega lítið af ryki en það, auk greinigæða MUSE, gerði stjörnufræðingum kleift að greina smáatriði í skýinu.

22. janúar 2019: Daufur bjarmi hringþokunar ESO 577-24 lýsir í aðeins andartak – um 10.000 ár – á stjarnfræðilegan mælikvarða. Very Large Telescope ESO tók þessa mynd af glóandi gasskel – síðustu augnablikunum í ævi deyjandi stjörnu sem glittir í í miðjunni. Þegar þessi hringþoka þenst út og dofnar, hverfur hún úr augsýn að eilífu.

11. janúar 2019: Since it opened in April 2018, the ESO Supernova Planetarium & Visitor Centre has shared the wonders of the Universe with more than 55 000 visitors and captured the attention of audiences from around the globe. Now, the ESO Supernova’s extensive library of high-resolution images, stunning videos, educational texts and planetarium resources, as well as a digital version of its state-of-the-art astronomical exhibition, have been made freely available online.

20. desember 2018: Aðalritari ESO og framkvæmdarstjóri Cherenkov Telescope Array (CTA) hafa undirritað samning um að CTA sjónaukaröðin á suðurhveli verði hýst nálægt Paranal stjörnustöð ESO í Chile. Auk þess hafa ríkisstjórn Chile og ESO skrifað undir samning sem gerir ESO kleift að hýsa þessa nýju sjónauka í Paranal stjörnustöðinni. Þetta gefur metnaðarfyllstu gammageislastjörnustöð heims ekki aðeins aðgang að framúrskarandi stjörnuhimni Chile, heldur líka innviðunum sem ESO hefur byggt upp á svæðinu. ESO kemur til með að sjá um að starfrækja sjónaukann fyrir hönd CTA og aðildarríkjanna.

12. desember 2018: Stjörnufræðingar sem prófuðu nýtt undirkerfi á SPHERE reikistjörnuleitartækin á Very Large Telescope ESO tóku einstakar myndir af tvístirnakerfinu R Aquarii. Myndirnar eru svo skýrar og skarpar að þær eru jafnvel betri en mælingar Hubble geimsjónaukans.

5. desember 2018: Fyrstu mælingarnar í SPECULOOS verkefninu hafa verið gerðar í Paranal stjörnustöð ESO í norður Chile. SPECULOOS er helgað leitinni að reikistjörnum á stærð við Jörðina á braut um nálægar kaldar stjörnur og brúna dverga.

19. nóvember 2018: VISIR mælitækið á Very Large Telescope ESO tók þessa glæsilegu mynd af árekstri stjörnuvinda í nýfundnu þrístirnakerfi. Kerfið er kallað Apep eftir fornegypskum guði en þetta gæti verið fyrsta verðandi uppspretta gammablossa sem fundist hefur.

14. nóvember 2018: Nálægasta staka stjarnan við sólina okkar hefur að minnsta kosti eina fjarreikistjörnu sem er 3,2 sinnum efnismeiri en Jörðin. Hún er því svokölluð risajörð. Ein umfangsmesta mæliherferð sögunnar, þar sem gögnum var aflað með sjónaukum um allan heim, þar á meðal HARPS reikistjörnurleitartæki ESO, leiddi þetta í ljós. Þessi hrollkaldi og dimmi hnöttur er næst nálægasta fjarreikstjarnan sem fundist hefur verið Jörðina. Barnardsstjarnan er hraðskreiðasta stjarnan á næturhimninum.

6. nóvember 2018: Mælingar ALMA og gögn frá MUSE litrófsritanum á VLT sjónauka ESO hafa leitt í ljós risavaxna lind, knúna áfram af svartholi, sem spýtir gassameindum eins og gosbrunnur úr björtustu vetrarbrautinni í Abell 2597 vetrarbrautaþyrpingunni. Þetta er í fyrsta sinn sem inn- og útflæði af þessu tagi hefur sést í einu og sama kerfinu.

31. október 2018: Einstaklega nákvæmar mælingar GRAVITY mælitækis ESO hefur rennt enn styrkari stoðum undir þá ályktun, að í miðju Vetrarbrautarinnar lúri risasvarthol. Nýjar mælingar sýna að rétt fyrir utan sjóndeildina – þau mörk þar sem ekkert getur sloppið burt – eru gasklumpar á fleygiferð, um 30% af hraða ljóssins. Þetta er nákvæmustu mælingarnar sem gerðar hafa verið á efni í slíku návígi við svarthol.

24. október 2018: FROS2 mælitækið á Very Large Telescope ESO, tók þessa fallegu ljósmynd af stjörnumyndunarsvæðinu NGC 2467 sem stundum er kölluð Sjóræningjaþokan. Myndin var tekin fyrir ESO Cosmic Gems verkefnið sem snýst um að nýta þær sjaldgæfu stundir sem gefast þegar aðstæður til rannsókna eru ekki heppilegar en ágætar til að taka fallegar myndir af suðurhveli himins.

17. október 2018: Alþjóðlegur hópur stjörnufræðinga sem notaði VIMOS mælitækið á Very Large Telescope ESO hafa fundið feykistóra myndun frá árdögum alheimsins. Þessi frumgerð ofurþyrpingar vetrarbrauta – sem stjörnufræðingarnir kalla Hýperíon – fannst í nýjum mælingum og endurvinnslu á gömlum gögnum. Aldrei áður hefur jafn stór og efnismikil myndun fundist í svo mikilli fjarlægð og svo langt aftur í fortíðinni – aðeins tveimur milljörðum ára eftir Miklahvell.