Fréttatilkynningar

25. apríl 2012: Þessi nýja mynd af stjörnuþyrpingunni NGC 6604 var tekin með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í La Silla stjörnustöðinni í Chile. Þyrpingin hverfur gjarnan í skuggann af nágranna sínum, Arnarþokunni, sem er aðeins eitt vænghaf eða svo í burtu. Þessi mynd sýnir aftur á móti vel hve fögur NGC 6604 er út af fyrir sig innan um landslag gas- og rykskýja.

18. apríl 2012: Engar vísbendingar fundust um hulduefni á stóru svæði umhverfis sólina í nákvæmustu rannsókn sem gerð hefur verið hingað til af hreyfingum stjarna í vetrarbrautinni okkar. Stjörnufræðingar áttu von á að nágrenni sólar væri uppfullt af hulduefni, dularfullu ósýnilegu efni sem einungis er hægt að greina út frá þyngdartogi þess, samkvæmt þeim kenningum sem njóta mestrar hylli. Ný rannsókn stjörnufræðinga í Chile sýna að þessar kenningar koma ekki heim og saman við niðurstöður mælinga. Þetta gæti þýtt að tilraunir manna til að greina hulduefnisagnir með beinum hætti séu ekki vænlegar til árangurs.

12. apríl 2012: Ný stjörnustöð sem er enn í smíðum hefur veitt stjörnufræðingum mikilvægar upplýsingar um nálægt sólkerfi og hvernig slík kerfi myndast og þróast. Stjörnufræðingarnir notuðu Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) og komust að því að reikistjörnur á braut um stjörnuna Fomalhaut hljóti að vera mun smærri en áður var talið. Þetta eru fyrstu vísindalegu niðurstöðurnar sem berast frá ALMA úr fyrstu mælilotu sem er opin fyrir stjörnufræðinga um allan heim.

4. apríl 2012: Stjörnustöð Evrópulanda á suðurhveli (ESO) hefur ráðið arkitektastofuna Auer+Weber til að hanna nýjar höfuðstöðvar sínar í Garching við München í Þýskalandi. Í þessari nýstárlegu byggingu verður starfslið samtakanna í Garching, sem fer fjölgandi, hýst auk þess sem þróun nýrrar tækni í metnaðarfull verkefni ESO á borð við European Extremely Large Telescope fer fram. Búist er við að byggingin verði tilbúin fyrir árslok 2013 og muni hafa mikil áhrif á vöxt rannsóknasvæðisins í Garching.

28. mars 2012: Nýjar niðurstöður HARPS mælitækisins sýna að bergreikistjörnur sem eru örlítið stærri en jörðin, eru mjög algengar í lífbeltum rauðra dvergstjarna. Alþjóðlegur hópur stjörnufræðinga hefur áætlað að í vetrarbrautinni okkar séu tugir milljarða reikistjarna af þessu tagi og líklega eitt hundrað í næsta nágrenni sólar. Þetta er í fyrsta sinn sem fjöldi risajarða á braut um rauða dverga er áætlaður með beinum hætti en rauðir dvergar telja um 80% stjarna í vetrarbrautinni okkar.

21. mars 2012: VISTA sjónauki ESO hefur tekið stærstu innrauðu djúpmynd af himninum sem til er. Myndin er af allvenjulegum bletti á himninum en er hluti af UltraVISTA kortlagningunni og á henni eru yfir 200.000 vetrarbrautir. Hún er lítill hluti af risavöxnu safni fullunnra ljósmynda úr öllum kortlagningarverkefnum VISTA sem ESO hefur nú gert aðgengilegt stjörnufræðingum um allan heim. UltraVISTA er sannkölluð gullnáma fyrir stjörnufræðinga sem rannsaka fjarlægar vetrarbrautir í árdaga alheimsins en líka fjölmörg önnur rannsóknarefni.

14. mars 2012: Nýjar mælingar Very Large Telescope ESO hafa lagt fram nýja og mikilvæga þekkingu á vexti vetrarbrauta á unglingsaldi. Í stærstu rannsókn sinnar tegundar hafa stjörnufræðingar komist að því að vetrarbrautirnar breyttu matarvenjum sínum á táningsárunum um það bil 3 til 5 milljörðum ára eftir Miklahvell. Við upphaf þessa skeiðs nærðust vetrarbrautirnar einkum á samfelldu flæði gass en uxu síðar meir að mestu með því að háma í sig smærri vetrarbrautir.

7. mars 2012: VLT Survey Telescope (VST) í Paranal stjörnustöð ESO í Chile hefur tekið mynd af heillandi hópi gagnvirkra vetrarbrauta í Herkúlesarþyrpingunni. Á hnífskarpri myndinni sjást óvenju mikil smáatriði í mörg hundruð vetrarbrautum. Lýsingartíminn var aðeins þrjár klukkustundir en myndin sýnir glöggt hve vel í stakk búinn VST sjónaukinn og stóra myndavélin OmegaCAM eru til að kanna nágrenni okkar í alheiminum.

29. febrúar 2012: Stjörnufræðingar hafa beint Very Large Telescope ESO að tunglinu og þannig fundið vísbendingar um líf í alheiminum — á jörðinni. Við fyrst sýn virðist það harla hversdagslegt að finna líf á reikistjörnunni okkar en alþjóðlegur hópur stjörnufræðinga notaði til þess nýstárlega aðferð sem gæti nýst okkur í framtíðinni til að finna líf annars staðar í alheiminum. Greint er frá rannsókninni í nýjasta tölublaði tímaritsins Nature sem kom út 1. mars 2012.

15. febrúar 2012: Á nýrri mynd APEX (Atacama Pathfinder Experiment) sjónaukans í Chile sést hlykkjótt tíu ljósára löng geimryksslæða. Í henni leynast nýfæddar stjörnur og þétt gasský sem eru á mörkum þess að falla saman og mynda enn fleiri stjörnur. Þetta er eitt nálægasta stjörnumyndunarsvæðið við jörðu. Svo kaldar eru agnir geimryksins að gera þarf mælingar á bylgjulengdum í kringum einn millímetra, eins og þessar sem gerðar voru með LABOCA myndavélinni á APEX, til að greina daufan bjarma þeirra.

8. febrúar 2012: Very Large Telescope ESO hefur tekið nákvæmustu myndina hingað til af stjörnumyndunarsvæði sem nefnist Kjalarþokan. Á myndinni koma í ljós fjölmörg áður óséð fyrirbæri, vítt og breitt um þetta glæsilega landslag gass, ryks og ungra stjarna. Þetta er ein glæsilegasta mynd sem tekin hefur verið með VLT.

1. febrúar 2012: Hér sést ný mynd stjörnumyndunarsvæðinu NGC 3324. Hún var tekin með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í La Silla stjörnustöðinni í Chile. Litadýrðin verður til þegar ungar og heitar stjörnur í NGC 3324 gefa frá sér sterka útfjólubláa geislun sem fær gas- og rykskýið til að glóa en heggur um leið út holrúm í því.

25. janúar 2012: Með hjálp APEX sjónaukans hafa stjörnufræðingar fundið sterkustu tengslin hingað til milli öflugustu stjörnumyndunarhrina í hinum unga alheimi og massamestu vetrarbrauta nútímans. Snemma í sögu alheimsins blómstruðu vetrarbrautirnar í miklum stjörnumyndunarhrinum sem stöðvuðust svo snarlega, að vetrarbrautirnar enduðu sem þau massamiklu og rólegu fyrirbæri aldraðra stjarna sem við sjáum í dag. Stjörnufræðingar hafa fundið líklegan sökudólg fyrir óvæntum endi stjörnumyndunarhrinunnar: Tilkoma risasvarthola.

19. janúar 2012: Þessi nýja og glæsilega mynd af Gormþokunni (Helix Nebula) var tekin með VISTA sjónauka ESO í Paranal stjörnustöðinni. Myndin sýnir þokuna í innrauðu ljósi og koma þá í ljós slæður úr köldu gasi sem ekki sjást í sýnilegu ljósi. Í bakgrunni sést fjöldi stjarna og vetrarbrauta.

11. janúar 2012: Alþjóðlegt teymi vísindamanna, þar á meðal þriggja stjörnufræðinga frá European Southern Observatory (ESO), hefur notað svonefnd örlinsuhrif til að meta fjölda reikistjarna í vetrarbrautinni okkar. Eftir að hafa skoðað milljónir stjarna í vetrarbrautinni yfir sex ára tímabil hafa stjörnufræðingarnir ályktað sem svo að reikistjörnur á braut um aðrar stjörnur sé regla frekar en undantekning. Niðurstöðurnar verða birtar í tímaritinu Nature sem kemur út 12. janúar 2012.

10. janúar 2012: Alþjóðlegt teymi stjörnufræðinga hefur fundið gríðarheita, unga og massamikla vetrarbrautaþyrpingu — þá stærstu sem sést hefur í hinum fjarlæga alheimi — með hjálp Very Large Telescope (VLT) ESO í Atacamaeyðimörkinni í Chile, Chandra röntgengeimsjónauka NASA og Atacama Cosmology Telescope. Greint er frá uppgötvuninni þann 10. janúar 2012 á 219. fundi bandaríska stjarnvísindafélagsins sem fram fer í Austin í Texas.

5. janúar 2012: Árið 2012 fagnar European Southern Observatory (ESO), fremsta fjölþjóðlega stjörnustöð heims, 50 ára afmæli sínu. Afmælisárið er kjörið til að líta til baka í sögu ESO, fagna vísinda- og verkfræðilegum afrekum og skoða þau metnaðarfullu verkefni sem eru framundan. Að þessu tilefni hyggst ESO skipuleggja nokkra spennandi viðburði á árinu.

4. janúar 2012: Ný mynd af Omegaþokunni, sem tekin var með Very Large Telescope (VLT) ESO, er ein sú skarpasta sem náðst hefur af henni frá jörðinni. Á henni sést rykug, rósbleik miðja þessa fræga stjörnumyndunarsvæðis og ótrúleg smáatriði í þessu landslagi gass, geimryks og nýmyndaðra stjarna.

24. desember 2011: Glæsilegar myndir og myndskeið af halastjörnunni Lovejoy, sem er nýuppgötvuð, hafa verið teknar frá Paranal stjörnustöð ESO í Chile. Halastjarnan hefur skreytt suðurhimininn síðustu daga eftir að hún gerðist mjög nærgöngul sólinni og komst af, öllum að óvörum.

15. desember 2011: Þessa nýju og fallegu víðmynd af NGC 253, nálægri þyrilvetrarbraut, tók VLT Survey Telescope (VST). Myndin er líklegast sú besta sem tekin hefur verið af vetrarbrautinni og nágrenni hennar. Hún sýnir vel hversu vítt sjónsvið VST, nýjasti sjónaukinn í Paranal stjörnustöð ESO, hefur en líka hve skarpar myndir hans eru.