European
Southern
Observatory

100 najboljih slika

1. Veoma Veliki Teleskop fotografiše zvezdane jaslice i time proslavlja 15 uspešnih godina rada

Ovaj fascinirajući pogled upečatljivih zvezdanih jaslica IC 2944 je objavljen povodom jedne posebne prekretnice: petnaestogodišnjeg jubileuma Veoma Velikog Teleskopa od ESO. Slika pokazuje skup gustih oblaka prašine koji su poznati pod imenom Takeraj-Globule, i ocrtavaju se na crvenkastom svetlucavom gasu magline. Globule na ovoj slici se nalaze takoreći pod snažnom paljbom ultravioletnog zračenja bliskih vrelih, mladih zvezda. One su zbog toga, kako erodirane, tako i fragmentirane, slično komadima putera, koji su stavljeni u vreo tiganj. Najverovatnije će Takeraj-Globule biti razorene, pre nego sto kolabriraju i uspeju da formiraju zvezde.

Prevod teksta: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, ...

2. Živopisna oblast gde nastaju zvezde

OmegaCAM-kamera na VLT Survey ESO teleskopu je uspela da napravi snimak svetlucajuće oblasti gde se rađaju zvezde Sharpless 29. Na ogromnom snimku mogu da se posmatraju mnogi astronomski fenmeni: kosmička prašina i oblaci gasa, koji reflektuju svetlost vrelih, mladih zvezda u maglini, apsorbuju je i ponovo izrače.

Prevod teksta: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

3. Maglina „Torov šlem“ snimljena povodom pedesetogodišnjeg jubileuma ESO

Ova VLT-fotografija emisione magline „Torov šlem“, napravljena je za proslavu pedesetogodišnjeg jubileuma ESO, 5. oktobra 2012. godine uz saradnju Brigitte Bailleul - dobitnice “Tviterujte se do VLT!” - takmičenja koji je uživo prenošen preko interneta sa Parnala u ceo svet. Objekat poznat i kao NGC 2359 je dečiji vrtić u sazveždju Canis Major (Veliki Pas). Maglina u obliku šlema se nalazi na udaljenosti od oko 15.000 svetlosnih godina od Zemlje i ima prečnik od oko 30 svetlosnih godina. “Šlem” je kosmički balon, koji plovi guran vetrom svetle, masivne zvezde u centru okolnog molekularnog oblaka.

Prevod teksta Dr. Liliana ...

4. VLT gleda u oči device

Ova upečatljiva slika, napravljena sa FORS-instrumentom na Veoma Velikom Teleskopu od ESO, pokazuje lep i čudan par galaksija NGC 4438 i NGC 4435, koje medju astronomima nose nazive „Oči“ ili „Markarianove Oči“. NGC 4438, veća od ove dve galaksije, ranije je bila sasvim normalna spiralna galaksija, ali zbog sudara sa drugom galaksijom u toku zadnjih sto miliona godina, postala je snažno deformisana. Obe galaksije se nalaze na udaljenosti od oko 50 miliona svetlosnih godina od Zemlje u Virgo jatu galaksija, u sazveždju Device.

Prevod teksta: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

5. Zvezdano polje od 340 miliona piksela sa Parnala

Druga od tri slike ESO-projekta GigaGalaxy Zoom je nova, upečatljiva panorama od 340-miliona-piksela u centralnoj oblasti naše domaće galaksije, Mlečnog Puta. Slika sa promerima 34 x 20 stepena pokazuje pogled koji je poznat astronomima amaterima širom sveta. Snimio ga je Stéphane Guisard - svetski poznat astrofotograf, koji radi kao inžinjer u ESO. Fotografija je napravljena na Cerro Parnalu, domovini Veoma Velikog Teleskopa od ESO. Slika profitira od izvrsnog kvaliteta neba iznad Parnala, jednom od najboljih posmatračkih mesta na svetu. Slika pokazuje nebo sazveždja Sagittarius (Strelac) do sazveždja Scorpius (Škorpija). Na desnoj strani upadaju u oči šarene oblasti oko ro Ophiuchi ...

6. Maglina Heliks

Ovaj šareni kompozit magline Heliks (NGC 7293) je sastavljen od pojedinačnih slika, koje su snimljene sa Wide Field Imagerom (WFI), kamerom na MPG/ESO 2,2-metra-teleskopu na La Silla-opservatoriji u Čileu. Plavozeleno svetlucanje u centru magline, potiče od jonizovanog kiseonika, čija svetlost je podstaknuta intenzivnim UV-zračenjem 120.000°C vrele centralne zvezde. Nešto dalje udaljna od zvezde i izvan prstena čvoraste strukture, dominira crvena boja vodonika i kiseonika. Ako se centralna oblast objekta tačno pogleda, u oči upadaju ne samo čvoraste strukture, nego i mnoge pozadinske galaksije, koje mogu da se vide kroz tanki gas magline.
Slika je sastavljena od pojedinačnih fotografija kroz crveni, ...

7. Centar Mlečnog puta

Centralne oblasti naše domaće galaksije, Mlečni put, posmatrane u bliskom infracrvenom svetlu sa NACO-instrumentom na Veoma Velikom Teleskopu od ESO. Pošto astronomi već više od 16 godina prate zvezde u bliskoj okolini, mogli su da odrede masu crne rupe koja se tamo skriva.

Prevod teksta: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

8. Maglina Konjska glava

Ovaj šareni kompozit magline Konjska glava i njene bliske okoline, bazira na tri pojedinačne slike u vidljivom svetlu, koje su napravljene 1. februara 2000. godine sa FORS2-instrumentom na 8,2 metara Kueyen-teleskopu na Parnalu. Slika je uzeta iz naučne arhive VLT-a. Tri fotografije su napravljene u B-pojasu (centralna talasna dužina 429 nm, FWHM 88 nm i 600 sekundi ekspozicije; prikazano u plavom svetlu), u V-pojasu (centrirano na 554 nm, širina 112 nm, 300 sekundi, zeleno) i u R-pojasu (kod 655 nm, odnosno 165 nm u 120 sekundi ekspozicije, crveno). Veličina piksela iznosi dve lučne sekunde, snimci pokrivaju na nebu površinu ...

9. Dubok infracrveni pogled u maglinu Orion od HAWK-I

Ova upečatljiva fotogrfija zvezdane oblasti u maglini Orion je napravljena od mnogih snimaka sa HAWK-I-infracrvenom kamerom na Veoma velikom teleskopu od ESO u Čileu. Ovde se radi o najdubljem snimku koji je ikada napravljen od te oblasti. Ona otkriva više svetlosno slabih objekata planetarne mase u toj oblasti, nego što se to očekivalo.

Prevod teksta: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

10. VLT Survey teleskopska slika Carina magline

VLT Survey teleskop na ESO Parnal opservatoriji je napravio ovu upecatljivu sliku magline Carina, koja je 6. decembra 2012. godine objavljena povodom ceremonije uvoda u rad teleskopa u Napulju. Snimak je napravljen 5. juna 2012. godine uz saradnju Sebastián Piñera, Cileanskog predsednika za vreme njegove posete opservatoriji.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

11. Duboki pogled u srce cudne galaksije Centaurus A

Ovaj snimak Wide Field Imagera na MPG/ESO 2,2-metarskom teleskopu na La Silla-opservatoriji u Cileu, pojkazuje neobicnu galaksiju Centaurus A (NGC 5128). Sa ukupnom ekspozicijom od vise od 50 sati, ovo je najdublji pogled na kako neobican, tako i zadivljujuci nebeski objekat, koji su astronomi ikada snimili.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

12. VLT od ESO otkriva tajne magline Carina

Ova sirokougaona panorama magline Carina, nebeske oblasti sa jakim nastancima zvezda na juznom zvezdanom nebu je snimljena sa HAWK-I-kamerom na Veoma Velikom Teleskopu (VLT) od ESO u infracrvenom svetlu. Ispred spektakularne pozadine nebeskog pejsaza vide se gas, prasina i brojne mlade zvezde sa nikada vidjenim detaljima.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

13. VST snimak oblasti gde nastaju zvezde - Messier 17

Prvi objavljen snimak od VST pokazuje oblast gde nastaju zvezde, Messier 17 - takodje poznata kao Omega maglina ili Labud maglina - kako nikada do sada nije vidjena. Ova oblast od gasa, prasine i vrelih, mladih zvezda se nalazi u sredini Mlecnog Puta u sazvezdju Sagittarius (Strelac). Vidno polje VST je tako veliko, da snimak obuhvata celokupnu maglinu, ukljucujuci i slabije spoljne oblasti. Istovremeno VSD i OmegaCAM prave vanredno ostru sliku celog polja. Podaci su procesirani sa Astro-WISE-Softwaresystemom, koji je razvijen od E.A.Valentijna i njegovih saradnika u Groningenu i na drugim mestima.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut ...

14. VST snimak velikog kuglastog zvezdanog jata Omega Centauri

Drugi uopste obljavljeni VST-snimak je najbolja ikada snimljena slika od Omega Centauri, najveceg kuglastog zvezdanog jata na nocnom nebu, u sazvezdju Centaurus (Kentaur). Ekstremno veliko vidno polje VST-a i njegova snazna OmegaCAM dozvoljava snimke ne samo svetlijih oblasti jata, nego cak i slabijih spoljnih oblasti ovog upecatljivog nebeskog objekta. Ukupno se vide oko 300.000 zvezda. Osnovni podaci su procesirani sa VST-Tube-Sistemom koji je razvijen od A.Grado-a i saradnika INAF-opservatorije u Capodimonte-u.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

15. Messier 78: Refleksiona maglina u Orionu

Ova slika refleksione magline Messier 78 je napraljena sa Wide Field Imagerom na 2,2-metra MPG/ESO teleskopu na La Silla-opservatoriji u Cileu. Slika je nastala od mnogih pojedinacnih slika, napravljenih u crno-beloj tehnici, ali i sa plavim, zutozelenim i plavim filterima u boji, kao i sa specijalnim filterom za svetlost vodonika. Ukupna ekspozicija je iznosila 9, 9, 17,5 i 15.5 minuta po filteru.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

16. 2M1207b - Prva fotografija egzo planete

Ovaj kompozitni snimak pokazuje egzo planetu (crvena tacka na donjem levom delu), koja kruzi oko braon patuljka 2M1207 (u sredini slike). 2M1207b je prva egzo planeta koja je direktno fotografisana i takodje, prva planeta koja je nadjena u orbiti oko braon patuljka. On je otkriven 2004. godine sa VLT-om i zatim je posmatran godinu dana, kako bi se potvrdile njegova priroda i njegove osobine. 2M1207b je planeta slicna Jupiteru, ali je pet puta masivnija. Ona kruzi oko svoje zvezde na pedesetpetostrukoj udaljenosti Zemlje od Sunca i time je duplo udaljenija, nego sto je to Neptun od Sunca. Sistem 2M1207 ...

17. Skrivene vatre Plamene Magline

Ovo je prva objavljena fotografija VISTA teleskopa koji je najveci teleskop pretrazivac na svetu i pokazuje Plamenu Maglinu ili NGC 2024 i njenu okolinu, upecatljivu oblast gde nastaju zvezde u sazvezdju Orion. U vidljivom svetlu je unutrasnji zivot ovog objekta potpuno sakriven iza gustih oblaka prasine. Ova VISTA-slika je snimljena u infracrvenom podrucju i pokazuje jato vrelih mladih zvezda, sakrivenih u srcu magline. U velikom vidnom polju VISTA kamere, nalaze se osim toga jos i svetlucanje refleksione magline NGC 2023 ispod sredine slike i zasencena forma poznate magline Konjska Glava (Barnard 33), dole desno. Svetla, plavicasta zvezda desno je ...

18. Panorama Mlecnog Puta

Ova fantasticna 360°-panorama pokazuje kompletno severno i juzno zvezdano nebo i otkriva time kosmicki prostor koji se nalazi oko nase male, plave planete. To je prva od tri slike sa ekstremno velikom rezolucijom, koje su deo projekta GigaGalaxy Zoom project koji je doprinos ESO Internacionalnoj Godini Astronomije 2009 (IYA 2009). Sa Zemlje vidimo disk nase domace galaksije, Mlecni Put iznutra. Ona nam zato izgleda kao zvezdana traka, koja se proteze preko nocnog neba. U projekciji GigaGalaxy Zoom-slike, ova traka se nalazi u sredini slike vodoravno - i tako proizvodi utisak kao da se mi nalazimo izvan Mlecnog Puta. Glavni ...

19. Maglina Omega

Kompozitna fotografija u tri boje pokazuje Omega maglinu (Messije 17 ili NGC 6618), bazira na pojedinacnim slikama, koje su napravljene sa EMMI-instrumentom na 3,6-metarskom teleskopu New Technology od ESO na La Silla-opservatoriji. Sever je gore, a istok je desno na slici. Fotografija pokriva vidno polje od trecine precnika punog Meseca, sto na udaljenosti magline Omega, odgovara oko 15 svetlosnih godina. Koristeni su filteri B (plavo), V („vizuelno“ ili zeleno) i R (crveno).

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

20. NGC 2264 i zvezdano jato Bozicna Jelka

Ovaj snimak u boji od nebeske oblasti NGC 2264, koja sadrzi svetlucave, plave zvezde jata Bozicne Jelke i Konus maglinu, je sastavljen od pojedinacnih fotografija kroz cetri razlicita filtera (B, V, R i H-alfa) sa Wide Field Imagerom na ESO La Silla Opservatoriji, na visini od 2.400 metara na obroncima Anda u Cileanskoj Atacama pustinji. Pokazana maglina ima precnik od oko 30 svetlosnih godina.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

21. Spiralna galaksija NGC 1232

Ova upecatljiva slika velike spiralne galaksije NGC 1232 je snimljena 21. septembra 1998. godine, pri posebno povoljnim posmatrackim uslovima. Slika bazira na tri pojedinacna snimka u ultravioletnom, plavom i crvenom svetlu. Razne oblasti galaksije pokazuju razlicite boje: Centralna oblast sadrzi mnoge starije zvezde koje svetlucaju crvenkasto, dok spiralni kraci sadrze plave zvezde i mesta gde se zvezde radjaju. Na levoj strani se vidi mala, prateca galaksija, koja je pod uticajem gravitacije velike galaksije izoblicena da izgleda kao grcko slovo teta.

NGC 1232 se nalazi 20° juzno od nebeskog ekvatora u sazvezdju Eridanus (Reka Eridan), na udaljenosti od oko ...

22. Maglina Orion i njena jata, snimljena sa VLT Survey teleskopom

OmegaCAM –optička širokougaona kamera na VLT Survey teleskopu (VST) od ESO je napravila upečatljiv i detaljan snimak, na kome se vide maglina Orion i njena jata mladih zvezda. Na udaljenosti od 1.350 svetlosnih godina je poznat objekat jedan od nama najbližih oblasti gde se rađaju masivne zvezde.

Prevod teksta: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt:liliana.gracanin@uniwie.com

23. Nocni Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) ispod Magelanovih oblaka

Tanjiri antena Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) na Chajnantor-Platou u Cileanskim Andima. Veliki i Mali Magelanov oblak, dve pratece galaksije naseg Mlecnog Puta su vidljive na sredini slike kao svetle fleke na nocnom nebu.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

24. VISTA-Gigapikselmosaik Centralne oblasti Mlecnog Puta

Ovaj zadivljujuci snimak centralnih predela naseg Mlecnog Puta je dobijen sa VISTA-teleskopom za pretrazivanje neba na Parnal-Opservatoriji od ESO u Cileu. Ogromna slika se sastoji od 108.200 x 81.500 piksela, ukupno preko 9 milijardi piksela. Sastoji se od hiljada pojedinacnih slika, koje su uz pomoc VISTE kroz tri razlicita bliska infracrvena filtera snimljene i sastavljene u ogroman mozaik. Osnovni podaci su deo javno pristupacnom VVV-pretrazivanju, sa kojim su u centralnoj oblasti Mlecnog Puta istrazene toliko puno zvezda, kao nikada do tada. Posto je VISTA-kamera osteljiva na infracrveno svetlo, ona moze da baci pogled kroz, za posmatranja u vidljivom svetlu neprovidni, ...

25. Južni Mlečni put iznad ALME

ESO- fotografski ambasador Babak Tafreši je snimio ove zadivljujuće slike antena Atacama Large Millimeter/submillimeter Arrays (ALMA) ispred kulisa prelepog Mlečnog puta. Mnoštvo detalja na ovoj fotografiji potvrđuje neprevaziđene uslove posmatranja za astronomiju na 5.000 metara visokom Chajnantor-Plateau u Čileanskoj Atacama-oblasti.

Snimak pokazuje sazvežđa Carina (Brodska Kobilica) i Vela (Jedro). Tamni, uski oblaci prašine u Mlečnom putu se pružaju od sredine levo gore do sredine desno dole. Svetla, narandžasta zvezda levo gore je Suhail u sazvežđu Vela, slična narandžasta zvezda na gornjoj sredini slike je Avior u sazvežđu Carina. U blizini ovih zvezda tri plave zvezde formiraju slovo „L“: ...

26. ALMIN svet noću

Ovaj panoramski snimak Chajnantor-platoa, obuhvata pogled od oko 180° sa severa (leva ivica slike) prema jugu (desna ivica slike) i pokazuje tanjire antena Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), raspoređenih duž nestvarnog pejsaža. Neki poznati nebeski objekti se vide na nebu iznad njih. Ovde pokazano kristalno jasno noćno nebo pokazuje zašto je Čile ne samo domovina ALME, nego i mnogih drugih astronomskih građevina. Slika je samo deo jedne još veće panorame Chajantora.

U prvom planu slike se vide 12 metara velike ALMA-antene, koje rade kao jedan veliki teleskop, za vreme prve faze naučnih posmatranja. Sasvim levo je osvetljena grupa ...

27. Nebeska oblast oko R Coronae Australis, viđeno sa Wide Field Imagerom na La Silla opservatoriji

Bliska oblast zvezdanog porodilišta oko zvezde R Coronae Australis, fotografisana sa Wide Field Imagerom (WFI) na MPG/ESO 2,2-metra teleskopu na La Silla-opservatoriji u Čileu. Slika pokriva prostor na nebu od 33,7 x 31.9 ugaonih minuta (to odgovara otprilike prividnom prečniku punog Meseca) sa kombinacijom od 12 CCD-snimaka, svakisa po 67 megapiksela, koji su snimljeni sa B-, V- i R-filterima, svaki po cetri snimaka sa osvetljenjem od po pet minuta.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

Kompozitna slika radiogalaksije Kentaur A, pokazuje izbočine i mlazove, koji izlaze iz centralne crne rupe galaksije. Slika objedinjuje podatke, koji su dobijeni uz pomoć različitih instrumenata, koji rade na raznim talasnim dužinama. U narandžastom predelu su predstavljeni submilimetarski podaci sa talasnom dužinom od 870 mikrometara, a snimljeni su sa LABOCA-kamerom na APEX-teleskopu. Rentgenski podaci sa Chandra-satelita izgledaju plavo. Snimci u vidljivom svetlu poticu od Wide Field Imagera (WFI) na MPG/ESO 2,2-metarskom teleskopu na La Silla opservatoriji u Čileu i pokazuju pozadinske zvezde i za galaksiju karakterističan pojas prašine u približno prirodnim bojama.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut ...

29. Skup dalekih galaksija

Takozvana Chandra Deep Field South - je oblast na nebu, koja se posmatra sa rentgenskim satelitom Chandra - u U-, B-, i R-pojasu, sa ESO-instrumentima VIMOS i WFI. VIMOS-podaci U-pojasa su dobijeni u vremenu od 40 sati i predstavljaju najdublju, ikada sa Zemlje dobijenu sliku u U-pojasu. Slika pokriva na nebu polje od 14,1 x 21,6 ugaonih minuta i pokazuje galaksije koje su milijardu puta slabije, nego sto bi mogle da se vide golim okom.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

30. Panoramski snimak oblasti oko WR 22 i Eta Carinae

Ova spektakularna panorama kombinuje slike iz okoline Wolf-Rayet-zvezde, WR 22 u maglini Carina (desno), sa jednim starijim snimkom okoline zvezde Eta Carinae u centru magline (levo). Slika je napravljena od snimaka, koji su uradjeni sa Wide Field Imagerom na MPG/ESO 2,2-metarskom-teleskopu na La Silla-opservatoriji u Čileu.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

31. Tri planete igraju iznad La Silla opservetorije

Za fotografe i astronome podjednako, u ovo vrme se nudi uživanje za oči: Na nebu se vidi fenomen Syzygie, pri kome se tri (ili više) nebeskih tela nalaze u jednoj liniji na nebu. Kada nebeski objekti imaju sličnu ekliptikalnu dužinu, taj događaj se zove trostruka konjunkcija. Iako se radi samo o perspektivnoj pojavi, to ne znači da je manje spektakularna. U ovom slučaju su tri nebeska tela, tri svetle planete našeg Sunčevog sistema i jedini uslov za posmatranje događaja je slobodan pogled na nebo prilikom zalaska Sunca.
Ovu priliku je imao ESO-ambasador Yuri Beletsky, koji je u nedelju, 26. maja ...

32. Na pragu jedne teške radne noći

Zalazak Sunca je tipičan znak da je radni dan završen. Gradska svetla se polako uključuju, i ljudi se vraćaju kući da bi uživali u slobodnom vremenu i spavali. Ali, to ne važi za astronome, koji rade na jednoj opservatoriji kao sto je Parnal opservatorija od ESO u Čileu. Posmatranja počinju cim Sunce zađe iza horizonta. Sve mora da se pripremi pre nego sto padne mrak.
Ovo je panoramska fotografija Very Large Teleskopa (VLT) od ESO ispred divnog svetla sumraka na Cerro Parnalu. Na slici upadaju u oči otvorene zaštitne kupole VLT-a i teleskopi unutra, koji se pripremaju za jednu noć ...

33. Kompozit antenskih galaksija od ALMA i Hubble-podataka

Antenske galaksije, poznate i kao NGC 4038 i 4039, su dve spiralne galaksije sa međusobnim dejstvom, koje su udaljene oko 70 miliona svetlosnih godina i nalaze se u sazvežđu Corvus (Gavran). Ova slika kombinuje podatke ALMA teleskopa, koji je za vreme test faze opservatorije snimao sa dve talasne dužine i fotografija NASA/ESA-Hubble svemirskog teleskopa u vidljivom svetlu.
Hubble-snimak predstavlja najoštriju sliku koja je ikada napravljena od ovog objekta i time nudi mogućnost poređenja rezolucije. ALMA posmatra pri mnogo vecim talasnim dužinama, gde je mnogo teže dobiti slike iste oštrine. Čim ALMA-postrojenje bude završeno, Hubble-rezolucija će biti prevaziđena za faktor 10.

34. VISTA-infracrveni snimak magline Mačja šapa

Infracrveni snimak magline Mačja šapa (NGC 6334) napravljen sa VISTA-teleskopom za pretraživanje neba je veliko područje gde nastaju zvezde u sazvežđu Strelac, na udaljenosti od 5.500 svetlosnih godina od Zemlje. Maglina se pruža preko 50 svetlosnih godina u prečniku. NGC 6334 je jedna od najaktivnijih oblasti gde se rađaju masivne zvezde u našoj galaksiji i sadrži zvezde, sa do desetostrukom masom Sunca, koje su rođene u poslednjih par miliona godina. Slika je u lažnim bojama i sastoji se od snimaka koji su napravljeni sa Y-, J-, i Ks-infracrvenim filterima (predstavljeni u plavoj, zelenoj i crvenoj boji). Vreme osvetljenja je iznosilo ...

35. VISTIN infracrveni pogled na maglinu Orion

Ovaj sirokougaoni pogled na maglinu Orion (Messier 42), koja se nalazi na udaljenosti od 1.350 svetlosnih godina od Zemlje, napravljen je sa VISTA Infracrvenim teleskopom za pretrazivanje, na ESO Parnal opservatoriji u Cileu. Ogromno vidno polje novog teleskopa dopusta fotografisanje celokupne magline zajedno sa njenom okolinom na samo jednom snimku. Posmatranja u infracrvenom svetlu omogucavaju prodiranje u oblasti magline, koje su inace pokrivene oblacima prasine i omogucavaju pogled na aktivne, mlade zvezde koje su unutra sakrivene. Slika je prikaz sa laznim bojama i sastoji se od pojedinacnih fotografija koje su napravljene sa Z-, J- i Ks-filterima u bliskom infracrvenom svetlu. ...

36. Portret aktivne zvezdane kolevke

Ovaj snimak magline Tarantela i njene okoline obuhvata više od jednog kvadratnog stepena. Maglina slična pauku se nalazi iznad sredine slike. Desno ispod, mreža filamenata markira poziciju najpoznatije supernove SN 1987 A. Osim toga, slika pokazuje mnoge druge crvenkaste oblasti magline i jedno jato mladih zvezda sa imenom NGC 2100 na levoj strani. Snimak se zasniva na pojedinačnim slikama koje su napravili Joao Alves (Calar Alto, Spanien), Benoit Vandame i Yuri Beletski (ESO) sa Wide Field Imager kamerom (WFI) na 2.2-metarskom teleskopu na La Silla. Radi se o mozaiku 2 x 2, a upotrebljeni su filteri širokopojasni-B i V-filter, kao ...

37. APEX na Chajantoru

Dok se ALMA još nalazi u izgradnji, astronomi na Chajantor-Plateau-a su vršili milimetarska i submilimetarska posmatranja sa Atacama Pathfinder Experimentom (APEX). Pri tome se radi o 12-metarskom teleskopu novog načina gradnje, koji bazira na prototipu jednog ALMA-antenskog tanjira i koristi se na mestu gde stoji ALMA. Njegova optika je modifikovana i površinska tačnost tanjira je poboljšana. APEX je tako konstruisan, da može najbolje moguće da iskoristi prednosti fantasticnog pogleda na nebo u talasnim dužinama od 0,2 do 1,4 milimetra.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

38. Nova iznad Supernove

Jedna slučajnost, koja je astronomski neverovatna, se dogodila kada je na nebu iznad ESO Supernova planetarijuma nedelju dana posle otvaranja eksplodirala prava nova. ESO-Fotoambasador Petr Horálek je 2. maja 2018. godine napravio sliku patuljaste nove V392 Persei. Slika je širokougaoni snimak noćnog neba iznad ESO Supernove sa pogledom prema zapadu-severozapadu.
Pozicija nove iznad ESO Supernove je ucrtana na snimku, a isečak pokazuje uveličan pogled, koji je snimljen sa istom kamerom, ali sa drugim objektivom. U ovom isečku može lako da se prepozna nova prema svojoj tipičnoj narandžastoj boji.
Patuljaste nove nastaju, kada beli patuljak odvuče materijal sa svog manje masivnog ...

39. Rano ujutru na Parnalu

Ova panorama pokazuje posmatračku platformu Veoma Velikog Teleskopa (VLT) od ESO na Sero Parnalu u Čileu. Fotografisana je u rano jutro u doba kada se Mesec još nalazio visoko na nebu. Tihi, mirni pogled na nebo, nalazi se u jakom kontrastu prema poslovnim aktivnostima na opservatoriji. Četri velika 8,2 metra velika glavna teleskopa VLT, uzimaju svaki po jedan nebeski objekat u vizir, kako bi pomogli astonomima pri njihovom svakodnevnom zadatku da reše tajne univerzuma. Od glavnog teleskopa 4, koji nosi ime Jepun, pruža se laserski zrak u nebo. On pripada sistemu adaptivne optike teleskopa, koji deluje protiv zamućenja slike kao ...

40. Zvezdano jato NGC 3293

Na ovoj upečatljivoj novoj slici koja nam dolazi sa ESO La Sija opservatorije u Čileu, mlade zvezde su se zbile ispred blještavih oblaka gasa i prašnjavih pejzaža. Zvezdano jato, poznato pod imenom NGC 3293, bi bilo samo običan oblak sačinjen od gasa i prašine, pre deset miliona godina, međutim kako su ubrzo zvezde počele da se formiraju, jato je postalo sjajna grupa zvezda koju vidimo ovde. Jata kao što je ovo predstavljaju zvezdane laboratorije, koje omogućavaju astronomima da više saznaju o tome kako se zvezde razvijaju.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

...

41. Usni deo magline Lula

Ova slika pokazuje Barnard 59, deo interstelarnog, tamnog oblaka, poznatog kao maglina Lula. Slika je napravljena sa Wide Field Imagerom na MPG/ESO 2,2-metarskom-teleskopu na La Silla-opservatoriji od ESO. Snimak je tako veliki, da je morala da se koristi skalirana verzija, kako bi mogli da se vide detalji.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

42. Mesec i traka Mlečnog puta

ESO-foto-ambasador Stéphane Guisard je snimio ovu zadivljujuću panoramo ALMA-postrojenja, Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, u čileanskim Andima. Chajantof-Plateau koji se nalazi na visini od 5.000 metara je ekstremno suv u nudi perfektno mesto za ovaj visoko moderan teleskop, koji će da studira naš univerzum na milimetarskim i submilimetarskim talasnim dužinama.
Brojne velike antene dominiraju centar slike. Kada ALMA bude završena, raspolagaće sa preko 54 antena prečnika po 12 metara. Iznad polja antenna se prostire traka Mlečnog puta kao sjajni kulisi. Kada je slika snimljena, Mesec se nalazio blizu centra Mlečnog puta na nebu, a njegova svetlost je uranjala antene u sablasno ...

43. Pomračen Mesec, divno zvezdano nebo

Totalno pomračenje Meseca je već samo po sebi upečatljiv nebeski događaj. To nam omogućava dodatni pogled na potpuno mračno noćno nebo, prekriveno zvezdama i to u noći punog Meseca. Na Cerro Parnalu u čileanskoj Atacama pustinji, jednom od napustijih mesta na svetu, ovaj pogled neba za vreme totalnog pomračenja Meseca, izgleda još upečatljivije, što je moguće zbog udaljenosti od naselja koja su sva izvori svetlosnih zagađenja.
Ova panorama, snimljena od ESO-fotografskog ambasadora Yuri Beletsky, pokazuje more zvezda iznad Very Large Telescope (VLT), od ESO na Cerro Parnalu, za vreme totalnog pomračenja Meseca 21. decembra 2010. godine. Crvenkasto pomračen Mesec se ...

44. VISTA-infracrveni pogled zvezdanih jaslica u Jednorogu

Ovaj upecatljivi infracrveni snimak pokazuje blisku zvezdanu formaciju Monoceros R2, koja se nalazi oko 2.700 svetlosnih godina udaljena od Zemlje u sazvezdju Monoceros (Jednorog). Slika je napravljena ekspozicijom u bliskom infracrvenom svetlu u trakama Z, J i Ks, fotografisane sa VISTA survey teleskopom na ESO opservatoriji na Parnalu. Monoceros R2 je skup masivnih, vrelih, mladih zvezda koje osvetljavaju vise refleksionih maglina u velikom molekularnom oblaku.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

45. VLT u akciji

Very Large Telescope (VLT) ili Veoma Veliki Teleskop od ESO za vreme tipicne posmatracke noci. Slika je napravljena u sumrak sa posmatracke platforme sa pogledom u pravcu sever-severozapad I pokayuje 4 8.2-metarska glavna teleskopa (Unit Telescopes ili skraceno Uts). Sa levo na desno se vide: Antu, Kueyen, Melipal i Yepun (imena teleskopa na jeziku Mapuce). Ispred teleskopa se nalaze cetri 1.8-metarska pomocna teleskopa (Auxiliary Telescopes ili kratko Ats), koji se koriste iskljuicivo za interferometriju – tehnika koja dozvoljava razlucivanje do 25 puta finijih detalja, nego sa pojedinacnim teleskopima. Polozaji Ats-a mogu da se prilagode posmatrackom cilju, tako sto teleskopi ...

46. Retka 360°-panorama juznog zvezdanog neba

Na ovoj retkoj 360°-panorami, Mlecni Put pokazuje svoj luk duz nocnog neba iznad posmatracke platforme Parnala, domovine Veoma Velikog Teleskopa od ESO. Slika se sastoji od 37 pojedinacnih snimaka sa zajednickom ekspozicijom od oko 30 minuta i snimljena je u ranim jutarnjim satima. Mesec upravo izlazi, a iznad njega je zodijakalno svetlo, dok se Mlecni Put pruza preko neba nasuprot opservatoriji.

Otvorene zastitne gradjevine teleskopa, svetski najnaprednije opservatorije na tlu, se sve do jedne vide na ovoj slici: cetri od manjih 1,8 metara velikih pomocnih teleskopa koji mogu da se zajedno ukljuce u interfeormetrijskom modusu, kao i cetri ...

47. Maglina Orao

Kompozit u tri boje pokazuje maglinu Orao (Mesije 16, NGC 6611), bazirajuci na pojedinacnim snimcima koji su napravljeni sa Wide-Field Imagerom na MPG/ESO-2,2-metarskom teleskopu na La Silla-opservatoriji u Cileu. U sredini slike se nalaze takozvani „Stubovi stvaranja“. Sirokougaona slika pokazuje ne samo centralno podrucje, nego i udaljenije, slicne stubove u istoj oblasti gde se radjaju zvezde i jos bezbrojne zvezde unutar i iza magline Orao. Jato svetlih zvezda gore desno je NGC 6611, njegove masivne, vrele zvezde osvetljavaju stubove. Jos jedan stub se vidi levo na slici.
Fotografija se sastoji od pojedinacnih snimaka, koji su napravljeni u u vidljivom svetlu ...

48. Zvoncica galakticki trio

Internacionalni tim astronoma je sa Veoma Velikim Teleskompom (VLT) od ESO otkrio redak i upecatljiv dogadjaj: spajanje tri galaksije. Astronomi su ovaj trio nazvali Ptica, ali on ima vise slicnosti sa kosmickom Zvoncicom. Sastoji se od dve masivne spiralne galaksije i jedne trece iregualnre galaksije
Na ovoj fotografiji u laznim bojama je ekspozicija snimka od 30 sekundi u K-pojasu od NACO-instrumenta, kombinovana sa arhivskim snimcima Hablovog svemirskog teleskopa koji su napravljeni sa ACS kamerom u filterima B i I. Rezultat je slika u boji ovog galaktickog sistema. Uz pomoc NACO-instrumenta, astronomi su posmatrali ne samo dve jos od ranije poznate ...

49. ALMA-fotografija protoplanetarnog diska oko HL Tauri

Ovo je najoštrija slika koju je ALMA ikada napravila - oštrija, nego što je moguće dobiti u običnom vidljivom spektralnom prostoru sa Hablovim teleskopom od ESA i NASA. Na fotografiji je protoplanetarni disk koji se nalazi oko mlade zvezde HL Tauri. Nova ALMA posmatranja otkrivaju substrukture unutar diska, koje jos nikada do sada nisu viđene i pokazuju čak moguće pozicije planeta, koje se obrazuju na tamnim mestima sistema.
Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt:liliana.gracanin@uniwie.com

50. ALMA i centar Mlecnog Puta

Ova slika pokazuje neke od ALMINIH antena i centralnu oblast Mlecnog Puta iznad. Na ovoj sirokougaonoj slici, Zodijakalno svetlo je gore desno, a Mars dole levo. Saturn se nalazi malo vise u pravcu sredine slike.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

51. Kosmička vatrena kugla iznad ALME

Ova divna nova slika, napravljena za vreme serije snimaka na Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), je još jedna dramatična Ultra High Definition-fotografija od ESO Ultra HD-Expedition. ALMA se nalazi na nadmorskoj visini od 5.000 metara, na usamljenom i praznom Chajantor platou u čileanskim Andima i za četri ambasadora-fotografa, je drugi cilj na njihovom 17-dnevnom putovanju. Ambasadori-fotografi su opremljeni sa Ultra HD-instrumentima, koji im pomažu da uhvate pravu lepotu objekata na ovoj slici.
Neke od 66 preciznih antena ALME mogu da se vide ovde, antenske činije pokazuju gore u visinu i istražuju hladne oblake u unterstelarnom prostoru, posmatrajući tako prošlost našeg ...

52. Taman oblak Lupus 3 i njemu pripadajuce vrele, mlade zvezde

Ovaj upecatljivi snimak neba pokazuje taman oblak u kome se upravo radjaju nove zvezde i grupu sjajnih, svetlih zvezda koje su vec napustile svoje jaslice. Taman oblak sa oznakom Lupus 3 se nalazi oko 600 svetlosnih godina udaljen od Zemlje u sazvezdju Scorpius (Skorpija). Sa prilicnom sigurnoscu je nase Sunce pre vise od cetri milijardi godina nastalo u slicnoj oblasti. Slika je napravljena sa MPG/ESO 2,2-metarskim teleskopom na La Silla opservatoriji u Cileu.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

53. Kuglasto zvezdano jato 47 Tucanae

Ovaj snimak od VISTA-teleskopa pretrazivaca neba od ESO na Parnal-opservatoriji u Cileu (VISTA je skracenica od Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy), pokazuje svetlo kuglasto zvezdano jato 47 Tucanae (NGC 104). Ovo zvezdano jato se nalazi oko 15.000 svetlosnih godina udaljeno od Zemlje i sadrzi vise miliona zvezda – medju njima i mnoge neobicne objekte. Slika je nastala u okviru “VISTA Magellanic Cloud survey”, projekta u kome je pretrazena nebeska oblast Magelanovih oblaka – dve male susedne galaksije naseg Mlecnog puta.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: ...

54. ALMINA usamljenost

Ovaj panoramski pogled na Chajnantorplato pokazuje staniste Atacama Large Millimeter/submillimeter Arrays (ALMA), snimljeno u blizini vrha Cerro Chico. Babak Tafresi, jedan od ESO-Fotoambasadora ima osecaj usamljenosti kod ALMA-postrojenja na 5.000 metara nadmorske visine u Cileanskim Andima gde je napravio ovu uspesnu sliku. Svetlost i senke odredjuju izgled okolnog pejsaza i pojacavaju vanzemaljski izgled terena. U prednjem delu slike se vidi grupa koja izgleda kao cudni robotski posetioci, a u stvari su to ALMA-antene na platou. Kada postrojenje bude zavrseno 2013. godine, ukupno ce 66 takvih antena da zajedno rade.

ALMA ce da revolucionira istrazivanje univerzuma u milimetarskim i ...

55. Lovci na planete na La Silla opservatoriji

Malobrojni teleskopi su tako uspesni u potrazi za dalekim svetovima kao sto su 3,6-metarski-teleskop od ESO i Svajcarski 1,2-metarski-Leonhard-Euler-teleskop, koji se vide na ovoj slici.

3.6-metarski teleskop sadrzi HARPS (High Accuracy Radial velocity Planet Searcher), spektrograf sa nedostiznom tacnoscu koji drzi vise rekorda u oblasti istrazivanja egzoplaneta, izmedju ostalog i otkrice najmanje planete najslabije mase, koja je ikada izmerena. Zajedno sa HARPS-om Leonard-Euler-teleskop omogucava astronomima da saznaju, da se sest od slucajno odabranih 27 egzoplaneta na svojim putanjama krecu suprotno od pravca rotacije njihove domace zvezde, sto je neocekivan I ozbiljan izazov za danasnje teorije nastanka planeta.
...

56. Vulkanska kupa Licancabur strazari iznad Chajantora

Ova upecatljiva panoramska fotografija pokazuje Chajantor-plato, domovinu Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), sa majestetskim vulkanom Licancabur u pozadini. Pod budnim ocima Licancabura, u prvom planu se skuplja suma sneznih ledenih formacija, takozvani „penitentes” (pokajnici). To je poseban prirodni fenomen, koji se pojavljuje samo u visokim brdima. Pri tome se radi o tankim spicevima stvrdnutog snega ili leda sa ostrim ivicama koje pokazuju prema Suncu i mogu da dostignu visine od nekoliko santimetara do nekoliko metara. Dalje opise mozete da nadjete u ranijoj slici nedelje (potw1221).
Vulkan Licancabur ima visinu od 5.920 metara i najpoznatiji je u okolini San Pedra de ...

U jednoj hladnoj, tamnoj noci na Marsu u sred suve pustinje, vijuga se krivudav put sa vestackim osvetljenjem usamljene predstraze na vrhu stare planine. Tako bi mogao ljubitelj naucne fantastike da opise ovaj nestvarni pogled.
Fotografija pokazuje u stvarnosti Parnal-opservatoriju, domovinu Veoma Velikog Teleskopa (VLT) na Zemlji. Tako se lako moze zamisliti slka pogleda na Mars u buducnosti, mozda krajem stoleca. Iz tog razloga je Julien Girard, koji je napravio ovu sliku, joj dao naslov “Mars 2099”.
Na visini od 2.600 metara, Parnal opservatorija se nalazi u jednoj od najsuvljih I najnapustenijih oblasti na Zemlji u Cileanskoj Atacama pustinji. Pejsaz ...

58. Yepunov laser i Magelanovi oblaci

Jedan od najvecih neprijatelja astronoma je Zemljina atmosfera, zbog koje nebeski objekti mutno izgledaju, kada se posmatraju sa teleskopima na Zemlji. Da bi se to sprecilo, astronomi koriste tehniku koja se zove adaptivna optika, pri kojoj kompjuterski upravljano ogledalo vise puta u sekundi promeni svoj oblik, kako bi se izjednacile distorzije Zemljine atmosfere.

Ova spektakularna slika pokazuje kako Yepun [1], sa cetvrtog 8.2-metarskog glavnog teleskopa sa Very Large Telescope od ESO, salje snazan laserski zrak u nebo. Zrak proizvoti kroz naboj natrijumskih atoma, u atmosferskom sloju na visini od 90 kilometara, jednu svetlucavu fleku u Zemljinoj atmosferi ...

59. Ledeni spicevi u svetlosti Meseca na Chajantoru

Babak Tafreshi, jedan od ESO-Foroambasadora, je snimio ovde upadljiv fenomen na Chajantor-platou, mestu gde se nalazi Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA).
Ove bizarne snezne formacije nose spanski naziv „penitentes“ (pokajnici). Osvetljene su Mesecevom svetloscu, koji se vidi desno na slici. Na levoj strani I vise na nebu mogu da se prepoznaju Veliki i Mali Magelanov oblak, dok se dalje levo blizu horizonta pojavljuje crvnekasto svetlucanje magline Carina.
Spicevi su prirodno cudesno delo na velikim visinama, kao ovde u Cileanskim Andima, gde tipicno mogu da se nadju na visinama od 4.000 metara iznad nadmorske visine. Radi se o spicastim iglama ...

60. Glavno sediste ESO u zalasku Sunca

Ova panoramska fotografija pokazuje glavno sediste Evropske opservatorije u Garhingu pored Minhena. Na slici se vidi pogled sa krova glavne zgrade kratko posle zalaska Sunca. Glavno sediste je naucni, tehnicki i administrativni centar za rutinske poslove od ESO i baza za mnoge astronome koji ovde obavljaju istrazivacke radove. Naucnici, tehnicari i clanovi uprave koji ovde rade, imaju veoma razlicite pozadine, ali ih sve povezuje zajednicko odusevljenje za astronomiju.

ESO je vodeca medjudrzavna organizacija u Evropi i sirom sveta najproduktivnija astronomska opservatorija. ESO vodi tri opservatorijska postrojenja u Cileu: La Silla, Parnal i Chajantor. Uz to je ESO ...

61. Bliski pogled na dramaticno radjanje zvezda

Ova detaljna fotografija sa pojacanim bojama, snimljena je sa Veoma velikim teleskopom *VLT) od ESO i pokazuje dramaticne uticaje, koje novorodjene zvezde u NGC 6729 imaju na svoje jaslice od gasa i prasine. Same mlade zvezde se ne prepoznaju na ovoj slici, jer su sakrivene gore levo iza prasnjavih oblaka. Ali, one izbacuju materiju koja sa brzinama do milion kilometara udara na okolni gas i oblake prasine. Slika potice od FORS1-instrumenta koji je dokumentovao scenu u svetlosti vodonika i sumpora.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

62. Pogled iz pticije perspektive na Veoma veliki teleskop - VLT

Jedna ptica koja leti visoko u vazduhu iznad osamljene, slabo naseljene Atacama pustinje u severnom Cileu – verovatno najsuvlje pustinje na Zemlji – bila bi iznenadjena s obzirom na visoko tehnicku oazu Veoma velikog teleskopa (VLT) od ESO na Parnalu. Sirom sveta najmodernija astronomska opservatorija na tlu, nalazi se ovde, sa cetri 8,2-metarskim glavnim teleskopima, cetri 1,8-metarskim pomocnim teleskopima, VLT Survey teleskopom (VST) i 4,1 metarskim Visible and Infrared Survey teleskopom za astronomiju (VISTA), koji se vidi u pozadini iznad posmatracke platforme na susednom vrhu planine.
Ova fotografija iz vazduha pokazuje i druge zgrade kao sto su kontrolni centar ...

63. Parnal opservatorija sa vulkanom Llullaillaco

Ova upecatljiva fotografija iz vazduha sa lokacije Veoma velikog teleskopa (VLT) od ESO, demonstrira izvrsan kvalitet posmatrackih uslova u Atacama pustinji: U prvom planu slike se vidi-Parnal opservatorija, koja se nalazi na 2.600 metara nadmorske visine na Cerro Parnalu u Cileu, dok se u pozadini vidi snegom pokriven vrh 6.720 metara visokog vulkana Llullaillaco, koji se nalazi neverovatnih 190 kilometara iskocno na granici prema Argentini.

U okviru opservatorije mogu jasno da se vide cetri zastitne gradjevine od velikih 8,2-metarskih teleskopa od VLT, a ispred njih je zgrada kontrolnog centra, odakle astronauti vrse svoja posmatranja. U vreme kada ...

64. Laguna maglina kao zvezdani pejsaz od 370 mega piksela

Ova slika je treci snimak GigaGalaxy-Zoom-projekta od ESO: upecatljiv pogled na Laguna maglinu, koji je uradjen sa 67 mega piksela sirokougaonom kamerom na MPG/ESO 2,2-metarskom teleskopu na opservatoriji La Silla u Cileu. Slika pokriva sa ukupno 370 mega piksela nesto vise od jedan ipo kvadratni stepen – povrsina koja odgovara osmostrukoj prividnoj velicini Mesecevog diska na nebu. Slika se zasniva na pojedinacnim fotografijama, koje su napravljene sa tri razlicita sirokopojasna filtera u boji (B, V, R) i jednim uskopojasnim filterom (H-alfa).

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

65. Maglina Trifid

Sirokougaona kamera na MPG/ESO 2,2-metarskom teleskopu na La Silla-opservatoriji na severu Cilea, je fotografisala ogromnu fabriku zvezda magline Trifid u svoj njenoj lepoti. Neobican naziv magline potice od jasno vidljive podeljenosti na tri dela. Maglina Trifid je osim toga, retka kombinacija tri razlicitih tipova magline, koji pokazuju snaznu aktivnost mladih zvezda. Osim toga, postoje nagovestaji da se neke zvezde nalaze tek u procesu nastanka. Vidno polje snimka iznosi 13 x 17 lucnik minuta.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

66. Spiralna galaksija NGC 253

Sa precnikom od 70.000 svetlosnih godina i na udaljenosti od 13 miliona svetlosnih godina, spiralnu galaksiju NGC 253 na ovom snimku vidimo skoro sa strane. Fotografija bazira na pojedinacnim snimcima koji su napravljeni sa cetri razlicita filtera na talasnim duzinama R, V, H-alfa i OIII. Sever je gore, a istok je levo. Precnik vidnog polja iznosi 30 uglovnih minuta.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

67. Svetlucave zvezdane jaslice

Ovaj kompozit u laznim bojama od RCW120 pokazuje, kako se prosiren mehur od jonizovanog gasa sa precnikom od oko deset svetlosnih godina, skuplja do guste grudve u kojoj se radjaju nove zvezde. Slika kombinuje plave submilimetarske podatke oblaka pri talasnoj duzini od 870µm, koji su snimljeni sa LABOCA-kamerom na 12-metarskom teleskopu APEX od Atacama Pathfinder eksperimenta, sa crvenim svetlucanjem jonizovanog gasa iz SuperCosmos H-alpha-Pretrazivaca. Dodatno, slika dobija podatke od Digitized Sky Survey 2 (I-pojas i R-pojas, koji su ovde predstavljeni u plavoj i crvenoj boji).Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria

Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

68. The VST captures three spectacular nebulae in one image

Two of the sky’s more famous residents share the stage with a lesser-known neighbour in this enormous three gigapixel image from ESO’s VLT Survey Telescope (VST). On the right lies the faint, glowing cloud of gas called Sharpless 2-54, the iconic Eagle Nebula (Messier 16) is in the centre, and the Omega Nebula (Messier 17) to the left. This cosmic trio makes up just a portion of a vast complex of gas and dust within which new stars are springing to life and illuminating their surroundings.

69. Artist’s impression of the TRAPPIST-1 planetary system

This artist’s impression shows the view from the surface of one of the planets in the TRAPPIST-1 system. At least seven planets orbit this ultra cool dwarf star 40 light-years from Earth and they are all roughly the same size as the Earth. They are at the right distances from their star for liquid water to exist on the surfaces of several of them.
This artist’s impression is based on the known physical parameters for the planets and stars seen, and uses a vast database of objects in the Universe.

Taken from inside the dome of the fourth Unit Telescope of ESO’s Very Large Telescope (VLT), this spectacular shot from ESO Photo Ambassador Yuri Beletsky captures the VLT’s Laser Guide Star (LGS) in action.
The LGS, located on top of the 1.2-metre secondary mirror of Unit Telescope 4, is part of the VLT’s adaptive optics system. By creating a glowing spot — an artificial star — in the Earth’s atmosphere at an altitude of 90 kilometres, the light coming back from the laser can be used as a reference to remove the effects of atmospheric distortion. This allows ...

71. Sjajni Mlečni put iznad La Silla opservatorije

Naš gigantski Mlečni put sija iznad opservatorije La Silla. ESO teleskop od 3,6 metara se vidi dole desno. U njemu je vodeći instrument na svetu za lov na egzoplanete: to je takozvani High Accuracy Radial velocity Planet Searcher (visoko precizan tražilac planeta putem radijalne brzine), kratko HARPS. To je spektrograf koji poseduje jedinstvenu preciznost.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

72. Nov pogled u ostatke diska

Sa 39 od ukupno 66 antenskih činija Atacama Large Millimeter / Submillimeter Array (ALMA), koji se nalazi na visini od 5.000 metara visini na Chajantor platou u Cileanskim Andima, astronomi su otkrili ugljen monoksid (CO) u prašnjavom disku oko jedne zvezde tipa F. Iako je ugljen monoksid drugi po učestalnosti molekul u interstelarnoj materiji, posle molekularnog vodonika, ovo je prvi put, da je CO mogao da bude dokazan u zvezdi ovog tipa. Zvezda nosi oznaku HD 181327 i član je jata Beta-Pictoris, skoro 170 svetlosnih godina udaljen od Zemlje.
Do sada je prisustvo CO dokazano samo oko nekoliko zvezda A-tipa, ...

73. Slika planetarne magline Meduza sa ESA Veoma velikog teleskopa

ESA Veoma veliki teleskop iz Cilea je napravio najdetaljniju sliku planetarne magline Meduza (poznata i kao Abell 21 i Sharpless 2-274) koja je ikada napravljena. Kako se zvezda u srcu ove magline sve vise blizila kraju svog zivota, odbacivala je spoljasnje slojeve u okolni svemir i formirala ovaj sareni oblak. Slika na neki nacin "prorice" sudbinu našeg Sunca, koje ce u jednom momentu da postane objekat ove vrste.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

74. VLT snimak globule CG$ slicne kometi

Kao razjapljena usta dzinovske spodobe na nemu, globula CG4 slicna kometi pretece sjaji na slici Veoma velikog teleskopa od ESO. Na ovoj slici izgleda ogromno i sjajno, ali se u stvari radi o bledoj maglini koja tesko moze da se posmatra. Priroda CG4 jos uvek nije poznata.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

75. VST je napravio detaljan snimak galaksije Trougao

VST teleskop za pretrayivanje na Parnal opservatoriji od ESO u Cileu je uspeo da napravi divnu detaljnu sliku galaksije Mesije 33. Ova bliska spiralna galaksija - druga najbliza galaksija nasem Mlecnom putu, je prozeta svetlim zvezdanim jatima i oblacima gasa i prasine. Nova slika je jedan od najdetaljnijih sirokougaonih snimaka ovog objekta, koji je ikada napravljen i pokazuje posebno jasno brojne svetlucave crvene oblake gasa u spiralnim kracima.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

76. Nova fotografija komete ISON

Ova slika komete C/2012 S1 (ISON) je napravljena od TRAPPIST-teleskopa na La Silla-opservatoriji od ESO, ujutru, 15. novembra 2013. godine. ISON je prvo put posmatrana 2012. godine i krajem novembra 2013. godine će dostići svoje najveće približavanje Suncu.
TRAPPIST je posmatrao ISON jos od sredine oktobra sa širokopojasnim filterima, koji su upotrebljeni i na ovoj slici. Takodje su korišteni specijalni uskopojasni filteri, kako bi se isfiltrirale emisije razlicitih gasova, sto onda omogucava astronomima da odrede količinu izbačenih različitih molekula. Do 1. novembra 2013. godine, kometa ISON je bila relativno mirna, ali onda se dogodilo iznenadno eruptivno izbijanje svetlosti koje je ...

77. A VISTA before sunset

ESO’s Paranal Observatory — located in Chile’s Atacama region — is most well known for the Very Large Telescope (VLT), ESO’s flagship telescope facility. However, over the last few years, the site has also become home to two state-of-the-art survey telescopes. These new members of the Paranal family are designed to image large areas of the sky quickly and deeply.
One of them, the 4.1-metre Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA), is located on a neighbouring peak not far from the Paranal summit. It is shown in this beautiful photograph taken from Paranal by ESO Photo Ambassador, Babak ...

78. Maglina Olovka, cudno oblikovan ostatak snazne eksplozije

Cudna i lepa struktura magline Olovka, NGC 2736 je deo poznatog ostatka supernove u sazvezdju Vela (Jedro). Svetlucavi filamenti su nastali od materijala koji je izbacen pre 11.000 godina prilikom eksplozije supernove. Najsvetliji delovi magline lice na olovku, dok cela struktura izgleda kao klasicna vesticija metla. Fotografiju je napravio Wide Field Imager na MPG/ESO 2,2-metarskom teleskopu na La Silla opservatoriji od ESO u Cileu.

Tekst prevela: Dr. Liliana Gracanin, Institut für Astrophysik, Universitätssternwarte Wien, Austria
Kontakt: liliana.gracanin@uniwie.com

79. APEX stands sentry on Chajnantor

The Atacama Pathfinder Experiment (APEX) telescope looks skyward during a bright, moonlit night on Chajnantor, one of the highest and driest observatory sites in the world. Astronomical treasures fill the sky above the telescope, a testament to the excellent conditions offered by this site in Chile’s Atacama region.
On the left shine the stars that make up the tail of the constellation of Scorpius (The Scorpion). The scorpion’s “stinger” is represented by the two bright stars that are particularly close to each other. Reaching across the sky and looking like a band of faint, glowing clouds is the plane of ...

80. The VLT Survey Telescope: the largest telescope in the world designed for visible light sky surveys

The VLT Survey Telescope (VST) is the latest telescope to be added to ESO’s Paranal Observatory in the Atacama Desert of northern Chile. It is housed in an enclosure immediately adjacent to the four VLT Unit Telescopes on the summit of Cerro Paranal. The VST is a 2.6-metre wide-field survey telescope with a field of view twice as broad as the full Moon. It is the largest telescope in the world dedicated to sky surveys in visible light. The VST was designed and built by the INAF–Osservatorio Astronomico di Capodimonte, Naples, Italy as part of a joint venture between INAF ...

81. Stellar nursery NGC 3603*

NGC 3603 is a starburst region : a cosmic factory where stars form frantically from the nebula’s extended clouds of gas and dust. Located 22,000 light-years away from the Sun, it is the closest region of this kind known in our galaxy, providing astronomers with a local test bed for studying the intense star formation processes, very common in other galaxies, but hard to observe in detail because of their large distance.
The newly released image, obtained with the FORS instrument attached to one of the four 8.2-metre VLT Unit Telescopes at Cerro Paranal, Chile, is a three-colour combination of ...

82. One million stars — towards the dark heart of the Milky Way*

With this remarkable VISTA mosaic we look deep into the dusty heart of our own Milky Way galaxy in the constellation of Sagittarius (the Archer). About one million stars are revealed in this picture, most of them not seen in visible light pictures. As well as absorbing light, the dust also scatters blue light from the distant stars and makes the central part of this huge starscape appear very red. This image is a mosaic created from VISTA images taken through Y, J and Ks filters in the near-infrared part of the spectrum. The image is about 2 degrees by ...

83. Celestial conjunction at Paranal

In the night sky over ESO’s Very Large Telescope (VLT) observatory at Paranal, the Moon shines along with two bright companions : already aloft in the heavens and glowing in the centre of the image is Venus, Earth’s closest planetary neighbour, and, to its right, the giant, though more distant planet, Jupiter. Such apparent celestial near misses — although the heavenly bodies are actually tens to hundreds of millions of kilometres apart — are called conjunctions.
Still other sights delight this night view at Paranal : the radiant, reddish plane of the Milky Way, smouldering on the horizon, and an ...

84. Group portrait of the VLT with the galaxy

The Milky Way, shining in its full splendour on top of the four Unit Telescopes and one of the Auxiliary Telescopes of ESO’s Very Large Telescope (VLT).

85. Spiral galaxy NGC 4945

Seen edge-on, observations of NGC 4945 suggest that this hive of stars is a spiral galaxy much like our own Milky Way, with swirling, luminous arms and a bar-shaped centre. Sites of active star formation, known as HII regions, are seen prominently in the image, appearing bright pink. These resemblances aside, NGC 4945 has a brighter centre that likely harbours a supermassive black hole, which is devouring reams of matter and blasting energy out into space. NGC 4945 is about 13 million light-years away in the constellation of Centaurus (the Centaur) and is beautifully revealed in this image taken with ...

86. Artist’s impression of the 2019 eclipse viewed from La Silla

This artist’s impression shows how the total solar eclipse of 2 July 2019 will appear from ESO’s La Silla Observatory in Chile. The sun will be quite low in the western sky and, if the skies are clear, several planets and bright stars should be also visible.

87. Four lasers over Paranal

Glistening against the awesome backdrop of the night sky above ESO’s Paranal Observatory, four laser beams project out into the darkness from Unit Telescope 4 (UT4) of the Very Large Telescope (VLT); they mark the first use of multiple lasers at ESO and they are the most powerful laser guide stars ever used in astronomy. Some 90 kilometres up in the atmosphere, the lasers excite atoms of sodium, creating artificial stars for the telescope’s adaptive optics systems.
Modern telescopes use adaptive optics systems to compensate for the blurring effect of the Earth’s atmosphere. To do this, the telescope needs to ...

88. Planetarna maglina ESO 378-1

Ovaj neobični balon koji sija poput duha zvezde iz tame svemira, nekima će delovati natprirodno i misteriozno, međutim radi se o poznatom astronomskom objektu: planetarnoj maglini, ostatku umiruće zvezde. Ovo je najbolja slika malopoznatog objekta ESO 378-1 koju imamo i uslikana je na ESO-ovom Veoma velikom teleskopu u severnom Čileu.

89. Celestial nomad takes centre stage

In this new ESO image, nightfall raises the curtain on a theatrical display taking place in the cloudless skies over La Silla.
In a scene humming with activity, the major players captured here are Comet Lovejoy, glowing green in the centre of the image; the Pleiades above and to the right; and the California Nebula, providing some contrast in the form of a red arc of gas directly to the right of Lovejoy.
A meteor adds its own streak of light to the scene, seeming to plunge into the hazy pool of green light collecting along the horizon.
The telescopes ...

90. Scarlet and smoke

The smokey black silhouette in this new image is part of a large, sparse cloud of partially ionised hydrogen — an HII region — known as Gum 15. In wide-field images this nebula appears as a striking reddish purple clump dotted with stars and slashed by opaque, weaving dust lanes. This image homes in on one of these dust lanes, showing the central region of the nebula.
These dark chunks of sky have seemingly few stars because lanes of dusty material are obscuring the bright, glowing regions of gas beyond. The occasional stars that do show up in these patches ...

91. Zvezdano porodilište Gum 15

Najnoviji snimak Gum 15 magline, regiona u kojem se rađaju zvezde, bogat je detaljima i dolazi sa MPG/ESO 2,2-metarskog teleskopa, na La Sija opservatoriji u Čileu. Ovaj malo poznati objekat nalazi se u sazvežđu Jedra, na nekih 3000 svetlosnih godina od Zemlje. Blještavi oblak gasa je predivan primer HII regiona. Takođe, malo podseća na mnogo poznatiji HII region, koji znamo kao Trifid maglinu (Messier20).

92. Paranal platform after sunset*

This image of the Paranal platform was taken right after sunset. The four Unit Telescopes are ready to start the observations.

93. The Milky Way glitters brightly over ALMA

The Milky Way glitters brightly over ALMA antennas, in this image taken by the ESO Ultra High Definition Expedition team as they capture the site in 4K quality.

94. Veoma veliki teleskop snimio planetarnu maglinu Abel 33

Koristeći Veoma veliki teleskop Južne evropske opservatorije u Čileu, astronomi su snimili ovu zaista sjajnu sliku planetarne magline Abel 33. Predivni plavi balon je nastao kada je zvezda odbacila svoje spoljašnje omotače i sasvim slučajno se našla na istom pravcu sa zvezdom ispred sebe. Ceo prizor neodoljivo podseća na dijamantski verenički prsten. Ovaj kosmički dragulj je neobično simetričan, vidljiv na nebu kao objekat skoro kružnog oblika.

95. The star formation region NGC 6559

The Danish 1.54-metre telescope located at ESO’s La Silla Observatory in Chile has captured a striking image of NGC 6559, an object that showcases the anarchy that reigns when stars form inside an interstellar cloud. This region of sky includes glowing red clouds of mostly hydrogen gas, blue regions where starlight is being reflected from tiny particles of dust and also dark regions where the dust is thick and opaque.

96. Curious spiral spotted by ALMA around red giant star R Sculptoris (data visualisation)

Observations using the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) have revealed an unexpected spiral structure in the material around the old star R Sculptoris. This feature has never been seen before and is probably caused by a hidden companion star orbiting the star. This slice through the new ALMA data reveals the shell around the star, which shows up as the outer circular ring, as well as a very clear spiral structure in the inner material.

97. ALMA antennas under the Milky Way

Four antennas of the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) gaze up at the star-filled night sky, in anticipation of the work that lies ahead. The Moon lights the scene on the right, while the band of the Milky Way stretches across the upper left.
ALMA is being constructed at an altitude of 5000 m on the Chajnantor plateau in the Atacama Desert in Chile. This is one of the driest places on Earth and this dryness, combined with the thin atmosphere at high altitude, offers superb conditions for observing the Universe at millimetre and submillimetre wavelengths. At these long wavelengths, ...

98. Dark sky and white desert — Snow pays a rare visit to ESO’s Paranal Observatory

The night sky above Cerro Paranal, the home of ESO’s Very Large Telescope (VLT), is dark and dotted with the bright stars of the Milky Way, and more distant galaxies. But it is very rare to see the ground contrasting with the sky as markedly as in this photograph, which shows a gentle layer of white snow dotted with darker spots of the desert terrain beneath. The picture was taken last week, shortly before sunrise, by ESO Photo Ambassador Yuri Beletsky, who works as an astronomer at the La Silla Paranal Observatory. He captured not only the beautiful snowy landscape ...

99. A laser beam towards the Milky Way's centre*

In mid-August 2010 ESO Photo Ambassador Yuri Beletsky snapped this amazing photo at ESO’s Paranal Observatory. A group of astronomers were observing the centre of the Milky Way using the laser guide star facility at Yepun, one of the four Unit Telescopes of the Very Large Telescope (VLT).
Yepun’s laser beam crosses the majestic southern sky and creates an artificial star at an altitude of 90 km high in the Earth's mesosphere. The Laser Guide Star (LGS) is part of the VLT’s adaptive optics system and is used as a reference to correct the blurring effect of the atmosphere on ...

100. Wide Field Imager view of the spiral galaxy NGC 247

This picture of the spiral galaxy NGC 247 was taken using the Wide Field Imager (WFI) at ESO’s La Silla Observatory in Chile. NGC 247 is thought to lie about 11 million light-years away in the constellation of Cetus (The Whale). It is one of the closest galaxies to the Milky Way and a member of the Sculptor Group.

Usage of ESO Images, Videos and Music

Pošaljite nam svoje komentare!

Subscribe to receive news from ESO in your language

Accelerated by CDN77