eso1033tr — Görüntülü Bülten

İddialı Gökyüzü Taraması Yıldız Doğumevlerini Görüntüledi

11 Ağustos 2010

ESO’nun VISTA Macellan Bulutu taramasının bir parçasını oluşturan gözlemlerle gökyüzünü tarayan gökbilimciler komşu gökada Büyük Macellan Bulutu’nda bulunan Tarantula Bulutsusu’nun görkemli bir görüntüsünü elde ettiler. Bu yakın-kızılöte panoramik görüntü bulutsunun kendisiyle birlikte etrafındaki zengin gökyüzü görüntüsünü de gözler önüne sermektedir. Bu görüntü komşu gökadalar Macellan Bulutsuları ve onların çevresiyle ilgili oldukça iddialı gökyüzü taramasının başlangıç aşamasında elde edilmiştir.

Tarama takımının lideri Maria-Rosa Cioni (Hertfordshire Üniversitesi - İngiltere) şöyle açıklıyor: Bu görüntü yerel Evren’deki en önemli yıldız oluşum bölgelerinden biridir - görkemli 30 Kılıçbalığı yıldız oluşum bölgesi de Tarantula Bulutsusu olarak adlandırılmaktadır.  Merkezinde bilinen en büyük kütleli yıldızlardan bazılarının yer aldığı RMC 136 isimli büyük bir yıldız kümesi bulunmaktadır.”

ESO’nun VISTA teleskopu [1] Şili’deki Paranal Gözlemevi’nde bulunan yeni bir tarama teleskopudur (eso0949) . VISTA astronomik olayların iç yapılarına ilişkin anlayışımızı geliştiren astronomik nesneler hakkında zengin detayları açıklayan elektromanyetik tayfın yakın kızılötesi bölgesine duyarlı dev bir kamerayla donatılmıştır. Yakın-kızılötesi ışığın dalgaboyu görünür ışıktan daha büyüktür bu yüzden onu doğrudan göremeyiz, fakat normalde görüşümüzü anlaşılması güç hale getiren tozun içinden çoğunlukla geçebilmektedir. Bu onu halen oluştukları gaz ve toz bulutlarıyla örtülü olan genç yıldızlar gibi nesnelerin araştırılmasında özellikle kullanışlı bir hale getirmektedir. VISTA’nın bir başka güçlü yanı her bir görüntüde kameranın gökyüzünün geniş bir alanını görüntüleyebilmesidir.

Bu görüntü VISTA Macellan Bulutu Taraması (VMC) ile elde edilen en son görüntüdür. Proje ile komşu gökadalarımız Büyük ve Küçük Macellan Bulutları’nın da yer aldığı gökyüzünün 184 derece karelik (dolunayın görünür alanının bin katı kadar bir bölgeye karşılık gelmektedir) geniş bir bölgesi taranacaktır. Nihai sonuç Macellan sisteminin yıldız oluşum tarihi ve üç-boyutlu geometrisinin detaylı bir araştırması olacaktır.

VMC takımından Chris Evans şunları ekliyor: “VISTA görüntüleri çalışmalarımızı Tarantula’nın iç bölgelerinin ötesine, yakındaki daha küçük ve aynı zamanda genç ve büyük kütleli yıldızlara ev sahipliği yapan kalabalık yıldız doğumevlerine  doğru genişletmektedir. Yeni, hassas kızılötesi görüntüleri elde ettiğimizde daha geniş bölgede yaşlı yıldızlarla etkileşimlerine de baktığımız, şu an halen oluşmakta olan büyük kütleli yıldız kozalarının yerlerine de belirleyebileceğiz.”
Geniş alan görüntüsü farklı nesnelere ev sahipliği yapıldığını göstermektedir. Merkezin yukarısındaki parlak bölge merkezinde büyük kütleli yıldızların bulunduğu RMC 136 kümesiyle birlikte Tarantula Bulutsusu’nun kendisidir. Soldaki NGC 2100 yıldız kümesidir. Sağdaki SN1987A süpernovasının küçük kalıntısıdır (eso1032). Merkezin altındakiler NGC 2080 - takma adı “Hayalet Başı Bulutsusu” - ve NGC 2083 yıdız kümesini de içeren yıldız  oluşum bölgesi serileridir.

VISTA Macellan Bulutları Taraması VISTA çalışmalarının ilk beş yılının çoğunu meşgul edecek altı dev güney gökküresi gökyüzü taramasından biridir.

Notlar

[1]  VISTA - Görünür ve Kızılötesi Gökbilim Tarama Teleskopu - ESO’nun Şili’nin kuzeyinde bulunan Paranal Gözlemevi’ndeki en yeni teleskopudur. VISTA yakın kızılötesi dalgaboylarında çalışan dünyanın en büyük tarama teleskopudur.

Teleskop ESO’nun Çok Büyük Teleskopu’na ev sahipliği yapan tepeye komşu bölgede bulunmakta ve olağanüstü gözlem koşullarını paylaşmaktadır. VISTA 4.1 metre genişliğinde bir aynaya sahiptir. Fotoğrafik terimlerle 13 000 mm f/3.25 aynalı objektife sahip 67-megapiksel bir kamera olarak düşünülebilir.

Daha fazla bilgi

Avrupa Güney Gözlemevi ESO, Avrupa'daki en önemli hükümetlerarası gökbilim kuruluşudur ve dünyanın en üretken gökbilim gözlemevidir. 14 ülke tarafından desteklenmektedir: Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Finlandiya, Almanya, İtalya, Hollanda, Portekiz, İspanya, İsveç, İsviçre ve İngiltere. Tasarıma, inşaya ve önemli bilimsel keşiflere olanak sağlayan güçlü yer tabanlı gözlem faaliyetlerine odaklanan iddialı bir program yürütmektedir. ESO ayrıca gökbilim araştırmalarında teşvik edici ve düzenleyici bir dayanışma konusunda öncü bir rol oynamaktadır. ESO Şili'nin Atacama Çölü bölgesinde benzeri olmayan üç adet birinci sınıf gözlem yerleşkesi işletmektedir: La Silla, Paranal ve Chajnantor. ESO Paranal'da dünyanın en gelişmiş optik gökbilim gözlemevi olan Çok Büyük Teleskop'u (Very Large Telescope), ve dünyanın en büyük tarama teleskopu VISTA'yı işletmektedir. ESO varolan en büyük gökbilim projesi ve devrimsel gökbilim teleskopu ALMA'nın Avrupalı ortağıdır. ESO şu anda "gökyüzünü izleyen dünyanın en büyük gözü" olacak 42-metre çapında Avrupa Aşırı Büyük optik/yakın kızılöte Teleskopu, E-ELT'yi inşa etmeyi planlıyor.

Bağlantılar

• VISTA hakkında daha fazla bilgi
• VMC Taraması

İletişim

Arif Solmaz
Çanakkale Astrofizik Araştırma Merkezi
Çanakkale, Türkiye
Cep: +90 538 614 2938
E-posta: arif.solmaz@gmail.com

Maria-Rosa Cioni
University of Hertfordshire
UK
Tel: +44 1707 28 5189
E-posta: M.Cioni@herts.ac.uk

Richard Hook
ESO La Silla/Paranal & E-ELT Public Information Officer
Garching, Germany
Tel: +49 89 3200 6655
E-posta: rhook@eso.org

Connect with ESO on social media

Bu bir ESO Basın Bülteni çevirisidir eso1033.