Basın Bültenleri

06 Mart 2013: Uluslararası bir gökbilimciler ekibi neredeyse on yıllık dikkatli gözlemlerinin ardından komşu gökadamız Büyük Macellan Bulutu’nun bize olan uzaklığını oldukça hassas bir şekilde belirlediler. Bu yeni ölçüm ayrıca Evrenin genişleme oranı — Hubble Sabiti — hakkındaki bilgimizi ilerletti ve genişlemeyi hızlandıran gizemli karanlık enerjinin doğasını anlamamız konusunda önemli bir aşama sağladı. Araştırma ekibi gözlemlerinde ESO’nun Şili’deki La Silla Gözlemevi’nin yanı sıra dünya genelindeki başka teleskopları da kullandı. Sonuçlar Nature dergisinin 7 Mart 2013 tarihli sayısında yayınlanacak.

28 Şubat 2013: ESO’nun Çok Büyük Teleskop’unu kullanan gökbilimciler halen kalın gaz ve toz diski içerisinde gömülü bir şekilde oluşmakta olan gezegenin muhtemelen ilk doğrudan gözlemini gerçekleştirdiler. Eğer doğrulanırsa, bu keşif gezegenlerin nasıl oluştuklarına dair gökbilimcilerin en güncel teorilerini gözlemsel bir hedefle test edebilmelerini sağlayacak.

20 Şubat 2013: ESO’nun VISTA teleskopu ile alınan bu yeni görüntü ile sıcak genç yıldızları çevreleyen toz kıvrımları ve parlayan gaz bulutlarından oluşan göksel bir manzara yakalandı. Bu kırmızı-ötesi görüntü NGC 6357 olarak bilinen yıldız doğumevinin şaşırtıcı yeni ışıklarını gözler önüne seriyor. VISTA taramasının bir parçası olarak alınan bu görüntü gökadamız Samanyolu’nun yapısını ve nasıl oluştuğunu anlamak için yürütülen gözlemler sırasında elde edilmiştir.

14 Şubat 2013: ESO’nun Çok Büyük Teleskopu (VLT) ile gerçekleştirilen bin yıllık süpernova kalıntısına ait oldukça ayrıntılı yeni gözlemler kozmik ışınların kökenlerine dair ipuçlarını gözler önüne serdi. Gözlemler ilk kez süpernova kalıntısındaki hızları yüksek parçacıkların kozmik ışınları oluşturan öncül parçacıklar olabileceğini gözler önüne serdi. Sonuçlar Science dergisinin 14 Şubat 2013 tarihli sayısında yayınlandı.

13 Şubat 2013: ESO’nun Şili’de bulunan La Silla Gözlemevi’ndeki MPG/ESO 2.2-metre teleskopu üzerindeki Geniş Alan Görüntüleyicisi ile alınan bu görüntü parlak yıldız kümesi NGC 6520 ve komşusu garip kertenkele-şekilli karanlık bulut Barnard 86’yı göstermektedir. Bu kozmik çift Samanyolu’nun en parlak bölgesindeki ışıldayan yıldızlara karşı bir grup olarak durmaktadır — oldukça parlak olan bu bölge üzerinde karanlık herhangi bir yer rahatlıkla görülebilmektedir.

06 Şubat 2013: ESO teleskoplarıyla alınan bu yeni görüntüde Martı Bulutsusu adı verilen parlak gaz ve toz bulutunun bir kısmı görünüyor. Bu incecik kırmızı bulutlar göksel kuşun ‘kanatların’ bir kısmını oluşturuyor ve bu görüntü parlak yıldızların arasında dalgalanarak şaşırtıcı karanlık ve aydınlık kırmızı bulutları gözler önüne seriyor. Bu yeni görüntü ESO’nun Şili’deki La Silla Gözlemevi’nde bulunan MPG/ESO 2.2-metre teleskopu üzerindeki Geniş Alan Görüntüleyicisi ile alındı.

28 Ocak 2013: Latin Amerikan Toplulukları ve Karayip Ülkeleri - Avrupa Birliği (CELAC-EU) Zirvesi’ni takip eden geçtiğimiz birkaç gün içerisinde birçok Avrupalı Üst Düzey temsilci ESO’nun Şili’nin kuzeyinde bulunan Paranal Gözlemevi’ni ziyaret etti. Şili tarafından organize edilen en büyük etkinliklerden biri olan zirve 22-28 Ocak 2013 günleri arasında Santiyago’da gerçekleştirildi. Etkinlikte ESO ön plandaydı ve Üye Ülkelerin temsilcilerine çeşitli tesisler ve mükemmel çalışma ortamlarının tanıtıldığı kusursuz bir fırsattı.

23 Ocak 2013: Şili’de bulunan Atacama Pathfinder Deneyi Teleskopu (APEX) ile elde edilen yeni bir görüntü Avcı bölgesindeki kozmik toz bulutlarının güzel bir görüntüsünü gözler önüne seriyor. Bu yoğun yıldızlar-arası bulut görünür-ışık gözlemlerinde karanlık ve örtülü olarak görünse de, APEX’in LABOCA kamerası tozdaki ısı akışlarını tespit ederek yeni yıldızların oluşmakta olduğu gizli bölgeleri ortaya çıkarmaktadır. Ancak bu karanlık bulutlardan biri göründüğü gibi değil.

16 Ocak 2013: ESO teleskopu ile alınan bu görüntüde yeni yıldızların oluştuğu bir karanlık bulut, tozlu yıldız oluşum bölgelerinde henüz yeni oluşmuş parlak yıldızlardan meydana gelen bir küme eşliğinde görülüyor. Şili’deki La Silla Gözlemevi’nde bulunan MPG/ESO 2.2-metre teleskopu ile alınan bu yeni görüntü çok az bilinen bu nesnenin görünür ışıkta elde edilmiş en iyi fotoğrafıdır.

10 Ocak 2013: ESO'nun VISTA telekobundan elde edilen bu yeni kızılötesi imge, 47 Tucanae küresel kümesini dikkat çekici bir ayrıntıyla göstermektedir. Bu küme, milyonlarca yıldız içermekte ve içerdiği yıldızlardan pek çoğu bu sıradışı özelliklere sahip egzotik kümenin merkezinde bulunmaktadır. 47 Tucanae gibi kümelerdeki nesneleri incelemek, bu tür sıradışı kümelerin nasıl oluştuğu ve etkileştiğini anlamamıza katkıda bulunabilir. Bu imge; VISTA'nın boyutu, hassasiyeti ve ayrıcalıklı bir konumda -Şili'deki Paranal Gözlemevi'nde- olmasından ötürü çok keskin ve ayrıntılıdır.

02 Ocak 2013: Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesi’ni (ALMA) kullanan gökbilimciler ilk kez dev gezegenlerin oluşumuna dair önemli aşamaları gözlediler. Gözlemlerde genç bir yıldızın etrafındaki disk maddesindeki boşluk boyunca ilerleyen dev gaz akışları tespit edildi. Doğrudan ilk kez gözlenen bu tür gaz akışlarının dev gezegenlerin oluşurken büyüdükleri esnada çevrelerindeki gazı yutmalarıyla oluşmaları bekleniyor. Sonuçlar Nature dergisinin 2 Ocak 2013 tarihli sayısında yayınlanacak.

21 Aralık 2012:

19 Aralık 2012: Bazı insanlar 90 yaşında bile formda olurken, bazıların 50’sinden önce bir ayağı çukurdadır. Hızlı yaşayan insanların yaşlarının gerçekte nasıl göründükleriyle kabaca bağlantısını — ve aslında bunda yaşam tarzının daha etkili olduğunu — biliyoruz. Hem ESO’nun La Silla Gözlemevi’ndeki MPG/ESO 2.2-metre teleskopu hem de NASA/ESA Hubble Uzay Teleskopu’nun kullanıldığı yeni bir çalışma ile aynı şeyin yıldız kümeleri için de geçerli olduğu ortaya çıkarıldı.

12 Aralık 2012: KMOS adlı yeni, güçlü bir alet, Şili’deki Paranal Gözlemevi’nde ESO’nun Çok Büyük Teleskopu üzerinde başarıyla test edildi. KMOS, bir değil aynı anda 24 cismi kırmızı-ötesi bölgede gözlemlemesi ve her birindeki yapıyı eş zamanlı inceleyebilmesi bakımından eşsizdir. Gökadaların erken Evrende nasıl büyüdüğü ve evrimleştiğini anlamaya yardımcı olacak önemli verileri şimdiye kadar mümkün olanlardan daha hızlı bir şekilde sağlayacaktır. KMOS, ESO ile işbirliği içerisinde olan Birleşik Krallık ve Almanya’daki üniversite ve enstitülerden oluşan bir konsorsiyum tarafından üretilmiştir.

06 Aralık 2012: Yıldız oluşum bölgesi Karina Bulutsusu’nun göz alıcı yeni bir görüntüsü ESO’nun Paranal Gözlemevi’nde bulunan VLT Tarama Teleskopu ile elde edildi ve bugün Naples’te kuruluş yıldönümüne rastlayan tarihte yayınlandı. Görüntü Şili Başbakanı Sebastián Piñera’nın yardımıyla gözlemevini ziyaret ettiği 5 Haziran 2012 günü alındı.

05 Aralık 2012: ESO’nun Çok Büyük Teleskopu (VLT), Gemini Güney Teleskopu ve Kanada-Fransa-Hawaii Teleskopu (CFHT) ile yapılan gözlemler yardımıyla yeni bir gökada türü tespit edildi. Tuhaf görünümleri nedeniyle “yeşil fasulye gökadaları” takma adını alan bu gökadalar, dev gökadaların etrafındaki gazların yaydığı yoğun ışıkla parlamakta olup, evrendeki en nadir bulunan nesneler arasındadırlar.

30 Kasım 2012: Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesi’ni (ALMA) kullanan gökbilimciler ilk kez bir kahverengi cücenin etrafındaki toz diskinin içerisinde, yeni doğan yıldızların etrafındaki yoğun disklerde olduğu gibi milimetre-boyutlarında katı parçacıklar buldu. Şaşırtıcı bulgular Dünya-boyutlarındaki kayalık gezegenlerin nasıl oluştuklarına dair teorileri zorlamakla birlikte, bu tür gezegenlerin sanılandan daha yaygın olabileceği sonucunu da ortaya çıkarıyor.

28 Kasım 2012: Gökbilimciler ESO’nun Çok Büyük Teleskopu VLT’yi kullanarak, şimdiye kadar gözlenenlerden en az beş kat daha güçlü madde çıkışı gösteren bir kuasar keşfettiler. Kuasarlar, süper kütleli karadeliklerden gücünü alan son derece parlak gökada merkezleridir. Bunların pek çoğu muazzam miktarlarda maddeyi bulundukları gökadaya püskürtürler ve bu madde çıkışları gökadaların evriminde anahtar bir rol oynar. Şimdiye kadar gözlenen kuasar madde çıkışları ise kuramcılar tarafından öngörüldüğü kadar güçlü değildi.

21 Kasım 2012: ESO’nun Şili’de bulunan gözlemevlerindeki teleskoplardan üçünü kullanan gökbilimciler uzak bir yıldızın önünden geçtiği sırada yıldızın ışığını engelleyen cüce gezegen Makemake’yi gözlediler. Yeni gözlemlerle cüce gezegenin bir atmosferle çevrili olup olmadığı ilk kez kontrol edilmiş oldu. Bu soğuk dünyanın yörüngesi Güneş Sistemi’nin dış kısmında olup Pluto gibi bir atmosfere sahip olması (eso0908) bekleniyordu, ancak durumun öyle olmadığı görüldü. Bilim insanları ilk kez Makemake’nin yoğunluğunu da ölçtüler. Yeni sonuçlar Nature dergisinin 22 Kasım tarihli sayısında yayınlanacak.

14 Kasım 2012: Kanada-Fransa-Hawaii Teleskopu ile birlikte ESO’nun Çok Büyük Teleskop’unu kullanan gökbilimciler uzayda büyük olasılıkla yıldızı olmadan dolaşan bir gezegen buldular. Bu şimdiye kadarki en heyecan verici serbest dolaşan gezegen adayı ve 100-ışık-yılı uzaklığı ile bu tür nesneler arasında Güneş Sistemi’ne en yakın örneklerden birisi. Görece yakın olması ve çevresinde çok parlak bir yıldızın yokluğu nedeniyle gökbilimciler gezegenin atmosferini detaylı bir şekilde inceleme fırsatı buldular. Ayrıca bu nesne gökbilimcilere gelecekte Güneş dışındaki yıldızların etrafında bulunan ötegezegenleri görüntülemeyi hedefleyen aygıtlar hakkında bir öngörü imkânı vermiştir.