Basın Bültenleri

31 Mayıs 2012: Dikkat çekici gökada Erboğa A’nın Atacama Büyük Milimetre/milimetre-atlı Dizgesi (ALMA) ile alınan yeni görüntüsü, gökadanın merkezini örten ve görünür ışığı geçirmeyen toz boyunca yapılan gözlemlere ait benzeri görülmemiş görüntü kalitesi yeni gözlemevinin gökbilimcilere sunduğu imkanları gözler önüne seriyor. ALMA şu an halen Erken Bilimsel gözlemlerin yapılabildiği bir dönemde ve halen inşa halinde, fakat bu haliyle bile kendi türündeki en güçlü teleskop durumunda. Gözlemevinin büyüyen teleskopu artan kapasitesiyle çalışacağı gelecek dönem Gözlem Çağrılarını henüz yeni yayınladı.

16 Mayıs 2012: Sıradışı bir gökada olan Erboğa A, Avrupa Güney Gözlemevi tarafından elde edilen bir imgede görüntülendi. 50 saatin üzerindeki poz süresiyle alınan imge, muhtemelen bu kendine özgü ve ihtişamlı nesnenin bugüne kadar oluşturulmuş en derin görüntüsü. Bu imge, Şili'deki La Silla Gözlemevi'ndeki 2,2 metrelik MPG/ESO teleskobunun Geniş Alan Görüntüleyicisi ile oluşturuldu.

09 Mayıs 2012: ESO’nun kızılötesi tarama teleskobu VISTA ile alınan Messier 55’in bu yeni görüntüsü arı sürüsü gibi kalabalık bir şekilde bir arada bulunan on binlerce yıldızı gösteriyor. Göreli olarak küçük bir uzayda bulunmalarının yanı sıra bu yıldızlar Evrendeki en yaşlı yıldızlar arasındadır. Gökbilimciler Messier 55 ve bunun gibi küresel küme olarak adlandırılan yaşlı cisimleri gökadaların nasıl geliştiklerini ve yıldızların nasıl yaşlandıklarını öğrenmek için inceliyorlar.

02 Mayıs 2012: Messier 78 yansıma bulutsusunu saran bölgenin Avcı Kuşağı'nın kuzeyine doğru olan, yeni görüntüsü, inci gibi dizilmiş olan bulutsudan geçen kozmik toz bulutlarını göstermektedir. Atacama Pathfinder Deneyi Teleskopu [1] (APEX) ile yapılan gözlemler, gökbilimcilere yeni yıldızların nerede doğmakta olduğunu göstermek için yıldızlar-arası toz taneciklerinin ışıma ısısını kullandı.

25 Nisan 2012: Şili’deki La Silla Gözlemevi’nde bulunan 2.2-metrelik MPG/ESO teleskopu üzerindeki Geniş Alan Görüntüleyicisi ile çekilen bu yeni görüntü NGC 6604 yıldız kümesine ait. Burası genellikle kendisinden bir kanat genişliği uzaklıktaki göze çarpan komşu, Kartal Bulutsusu’nun (Messier 16) ihtişamı nedeniyle gözden kaçırılır. Fakat bu görüntü karesi, etrafı gaz ve toz bulutlarıyla çevrili yıldız kümesi manzarasıyla, NGC 6604’ün kendi başına da ne kadar güzel bir gökcismi olduğunu gözler önüne seriyor.

18 Nisan 2012: Samanyolundaki yıldızların hareketlerini inceleyen bugüne kadar yapılmış en hassas çalışmaya göre Güneş civarındaki oldukça geniş bir bölgede karanlık maddenin varlığına dair bir kanıt bulunamadı. En çok kabul gören teoriye göre Güneş komşuluğu, gizemli görünmez ve varlığı dolaylı olarak etki ettiği kütle-çekimsel kuvvetle algılanabilen karanlık madde ile dolu olmalıdır. Fakat Şili’li gökbilimcilerden oluşan ekibin yaptığı yeni bir çalışmada bu teorilerin gözlemsel gerçeklerle uyuşmadığı bulunmuştur. Bu, Dünya’dan doğrudan karanlık madde parçacıklarının algılanması için yapılan girişimlerin başarılı olamayacağı anlamına da gelebilir.

12 Nisan 2012: Yapım aşamasındaki yeni gözlemevi gökbilimcilere yakın gezegen sistemini anlamada büyük bir ilerleme sağlarken, bu tür sistemlerin nasıl oluştuğu ve gelişim gösterdiğine dair değerli ipuçları da sağladı. Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesi (ALMA), Fomalhaut yıldızı etrafında yörünge hareketi yapan gezegenlerin normalde düşünüldüğünden daha küçük olduğunu keşfetti. Bu ALMA'nın dünya genelindeki gökbilimcilere açık olarak gerçekleştirdiği ilk dönem gözlemlerinden elde edilen ilk bilimsel yayındır.

04 Nisan 2012: Avrupa Güney Gözlemevi (ESO) Almanya’nın Münih kenti yakınlarındaki Garching şehrinde bulunan Genel Merkez’ini genişletmek üzere Auer+Weber mimarlarıyla anlaşmaya vardı. Yenilikçi bir tarza sahip ofis binası sayıları giderek artan Garching’te çalışanlarına ev sahipliği yapacak ve ESO’nun Avrupa Aşırı Büyük Teleskopu gibi iddialı projelerde gerekli olan teknolojik yeniliklerin beşiği olacak. Halen devam eden yapımın 2013 sonunda tamamlanmasıyla, genişleyen ESO Genel Merkezi Garching araştırma kampüsünün gelişimine oldukça büyük bir katkı yapacak.

28 Mart 2012: ESO’nun gezegen avcısı HARPS aygıtı ile elde edilen yeni sonuçlara göre sönük kırmızı yıldızların etrafındaki yaşanabilir bölgelerde Dünya’dan çok da büyük olmayan kayalık gezegenler oldukça yaygın olarak bulunuyor. Uluslararası araştırma ekibinin tahminlerine göre sadece Samanyolu gökadasında on milyarlarca, Güneş’e komşu yıldızların etrafından ise büyük olasılıkla 100 kadar gezegen olabilir. Araştırma sayesinde Samanyolu’ndaki yıldızların % 80’ini oluşturan kırmızı cüce yıldızların etrafındaki süper-Dünyaların sayısı hakkında ilk kez doğrudan bir ölçüm yapılmış oldu.

21 Mart 2012: ESO’nun VISTA teleskopu kırmızı-ötesi ışığı kullanarak gökyüzünün şimdiye kadar elde edilen en geniş derinlikteki görüntüsünü oluşturdu. Gökyüzünün olağan bir bölgesine ait bu yeni görüntü UltraVISTA taraması ile elde edilmiş olup, görüntüde 200 000’den fazla gökada bulunmaktadır. Burası şu anda ESO tarafından dünya genelindeki gökbilimcilerin kullanımına açık olan tamamı işlenmiş dev görüntü koleksiyonunun sadece bir kısmını oluşturmaktadır. UltraVISTA diğer çoğu bilimsel proje gibi erken Evrendeki uzak gökadaları çalışmak isteyenler için bir hazine durumundadır.

14 Mart 2012: ESO’nun Çok Büyük Teleskopu ile yapılan yeni gözlemler genç gökadaların büyüme süreçlerinin anlaşılması konusunda önemli bir katkı sağladı. Kendi türündeki en büyük tarama olan çalışmada gökbilimciler gökadaların gençlik çağlarında beslenme alışkanlıklarında değişikliğe gittiklerini buldular - zaman olarak bu Büyük Patlama’dan yaklaşık 3 ila 5 milyar yıl sonrasına karşılık geliyor. Gökadalar bu sürecin başlangıcında abur cubur olarak gazları tercih ederken, sonrasında çoğunlukla daha küçük başka gökadaları yutarak büyümeye devam ediyorlar.

07 Mart 2012: ESO’nun Şili’de bulunan Paranal Gözlemevi’ndeki VLT Tarama Teleskopu (VST) Herkül gökada kümesinde bulunan büyüleyici, etkileşimli bir gökada topluluğu görüntüledi. Üç saatten kısa bir gözlemle elde edilen oldukça detaylı yüzlerce gökadanın ve yeni görüntünün netliği, yakın evrenin keşfinde VST’nin ve onun devasa kamerası OmegaCAM’in büyük gücünü doğrulamaktadır.

29 Şubat 2012: ESO’nun Çok Büyük Teleskop’unu kullanan gökbilimciler uydumuz Ay’ı gözleyerek Evrende yaşamın kanıtlarını buldular. Bize ev sahipliği yapan gezegenimizdeki yaşamı bulmak önemsiz bir gözlemmiş gibi görünse de, uluslararası bir ekibin kullandığı orjinal yaklaşım tarzı gelecekte Evren’in başka yerlerinde yaşamın keşfedilmesine öncülük edebilir. Araştırmanın ayrıntıları Nature dergisinin 1 Mart 2012 sayısında yer alıyor.

15 Şubat 2012: Şili’deki APEX (Atacama Kaşifi Deneyi) teleskopu ile alınan bu yeni görüntüde sekiz ışık yılından daha uzun bir kozmik toza ait kıvrımlı iplikçikler görülüyor. Yeni doğan yıldızlar burada gizlenmiş haldeler ve yoğun gaz bulutları daha fazla yıldız oluşturmak üzere çökme sınırındalar. Burası yeryüzüne en yakın yıldız oluşum bölgelerinden birisidir. Kozmik toz tanecikleri oldukça soğuktur, bir milimetre civarındaki dalgaboylarında gerçekleştirilen bu tür gözlemlerde sönük ışımayı tespit edebilmek için APEX üzerindeki LABOCA kamerası gibi aygıtlar gerekmektedir.

08 Şubat 2012: ESO’nun Çok Büyük Teleskopu yıldız doğumevi Karina Bulutsusu’nun şimdiye kadar ki en detaylı kırmızı-ötesi görüntüsünü yayınladı. Gaz, toz ve genç yıldızlardan oluşan ihtişamlı gökyüzü manzarası boyunca dağılan, daha önce gizli kalmış birçok özellik bir arada görüntülendi. Bu VLT tarafından şimdiye kadar oluşturulan en etkileyici görüntülerden biridir.

01 Şubat 2012: Bu yeni görüntü NGC 3324 adlı bir yıldız doğumevini göstermektedir. ESO’nun Şili’deki La Silla Gözlemevi’nde bulunan MPG/ESO 2.2-metre teleskopu üzerindeki Geniş Alan Görüntüleyicisi ile çekilmiştir. NGC 3324’teki bir çok sıcak genç yıldızdan gelen yoğun mor-ötesi ışınım gaz bulutunun zengin renklerle ışıldamasına ve yıldızları çevreleyen gaz ve tozda bir oyuk oluşturmuştur.

25 Ocak 2012: APEX teleskobunu kullanarak, bir astronomlar ekibi şimdiye kadarki erken Evren’deki en güçlü yıldız oluşum patlamaları ile bugüne kadar ki bulunan en kütleli galaksiler arasındaki bağı buldular. Galaksiler, erken Evren’deki dramatik yıldız patlamalarıyla çiçek açan, onları günümüzdeki yaşlanan galaksiler olarak kütleli fakat pasif bırakan, yıldızların doğumunun ani bir şekilde kesildiğini gördüler. Astronomlar yıldız patlamalarının ani sonunun muhtemel suçlusuna da sahipler : süper kütleli kara deliklerin ortaya çıkması.

19 Ocak 2012: ESO’nun Şili’de bulunan Paranal Gözlemevi’ndeki VISTA teleskopu Sarmal Bulutsusu’nun çarpıcı yeni bir görüntüsünü elde etti. Bu yeni görüntü kırmızı-ötesi ışıkta çekilmiş olup, zengin yıldız ve gökada arkaplanına ışık tutmanın yanı sıra görülebilir ışıkta alınan görüntülerde görülemeyen soğuk gaz bulutu şeritlerini de gözler önüne sermektedir.

11 Ocak 2012: Aralarında Avrupa Güney Gözlemevi’nden (ESO) 3 gökbilimcinin de bulunduğu uluslararası bir grup, Samanyolu gökadasında gezegenlerin ne kadar yaygın olduğunu ölçmek için kütleçekimsel mikromercekleme tekniği adı verilen bir yöntem kullandı. Milyonlarca yıldız taramasının yapıldığı 6 yıllık bir araştırmadan sonra grup, yıldızların etrafındaki gezegenlerin varlığının istisnadan çok bir kural olduğu sonucuna vardı. Sonuçlar 12 Ocak 2012’de Nature dergisinde yayınlanacak.

10 Ocak 2012: Uzak Evrende görünenlerin en büyüğü olan son derece sıcak, yüksek kütleli bir genç gökada kümesi, Şili’deki Atacama Çölü’nde ESO’nun Çok Büyük Teleskobu (VLT), NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi ve Atacama Evrenbilim Teleskobu’nu kullanan bir uluslararası ekip tarafından çalışılmıştır. Yeni sonuçlar 10 Ocak 2012’de Austin, Texas’da yapılacak 219. Amerikan Astronomi Derneği toplantısında duyurulacaktır.