Mededeling
Meer dan duizend onderzoeken op basis van ESO-data gepubliceerd in 2023
28 februari 2024
Voor het zevende jaar op rij hebben waarnemingen in de sterrenwachten van ESO geleid tot meer dan duizend wetenschappelijke publicaties in een jaar. Onlangs heeft de afdeling Bibliotheek, Documentatie en Informatiediensten van ESO haar gedetailleerde statistieken over publicaties op basis van ESO-gegevens bijgewerkt, en de bijdragen per faciliteit voor 2023 gepresenteerd [1].
De belangrijkste bijdragen zijn afkomstig van ESO’s Very Large Telescope (VLT) en de VLT Interferometer (VLTI) van de ESO-sterrenwacht op Paranal, die gegevens hebben opgeleverd die in meer dan zeshonderd onderzoeken zijn gebruikt. Tot de hoogtepunten behoren de detectie van verre gaswolken met restanten van de eerste sterren in het heelal en van de verste snelle radioflits tot nu toe. De afgelopen vier jaar was de Multi Unit Spectroscopic Explorer (MUSE) het meest productieve VLT-instrument, dat alleen al in 2023 gegevens voor meer dan tweehonderd publicaties heeft afgeleverd.
De Visible and Infrared Telescope for Astronomy (VISTA) en de VLT Survey Telescope (VST) [2], die eveneens op Paranal zijn gestationeerd, hebben bijgedragen aan meer dan 120 publicaties. Als hoogtepunt hebben astronomen met de VISTA-telescoop een infraroodatlas gemaakt van vijf nabije stellaire kraamkamers. De telescopen van de zuidelijker gelegen ESO-sterrenwacht op La Silla hebben bijgedragen aan ongeveer 185 onderzoeken. Zo hielp een waarnemingscampagne met de New Technology Telescope (NTT) en andere ESO-telescopen bij de ontrafeling van het raadselachtige gedrag van een pulsar die tussen twee toestanden heen en weer schakelt.
In de loop van het jaar leverde de Atacama Large Millimeter/Submillimeter Array (ALMA), waarin ESO partner is, gegevens voor bijna vijfhonderd artikelen. Net als in de afgelopen drie jaar maakte ongeveer de helft daarvan (53%) gebruik van gegevens die waren verkregen door waarneemtijd die was toegewezen aan astronomen in Europa. In het bijzonder ontdekten astronomen in 2023 met behulp van ALMA het magnetische veld van een sterrenstelsel op 11 miljard jaar afstand en droeg het instrument bij aan het in beeld brengen van het zwarte gat in het centrum van het sterrenstelsel M87, dat een jet uitstoot.
Tot december 2022 was ESO tevens partner van het Atacama Pathfinder Experiment (APEX) [3], dat zich vlakbij ALMA op het Chajnantor-plateau in de Chileense Atacama-regio bevindt. In 2023 hebben waarnemingen verkregen tijdens ESO-waarnemingstijd bij APEX bijgedragen aan 24 publicaties – meer dan de helft (57%) van alle studies op basis van APEX-waarnemingstijd.
Het aantal publicaties dat gedeeltelijk of uitsluitend gebruik maakte van archiefgegevens is de afgelopen jaren gestaag toegenomen en bleef ook in 2023 hoog, met bijna 45% van alle publicaties. Bijna 24% van de publicaties was volledig gebaseerd op archiefgegevens, dus zonder dat de auteurs nieuwe ESO-waarnemingen deden. Zelfs gegevens van instrumenten die jaren geleden uit gebruik zijn genomen dragen nog steeds actief bij aan de poel van datapublicaties. Deze cijfers tonen de grote waarde aan van de ESO Science Archive Facility.
Het indrukwekkende aantal publicaties dat hierboven is beschreven, benadrukt de belangrijke rol van ESO bij de ondersteuning van astronomen bij het vergroten van ons begrip van het heelal.
Noten
[1] Publicaties kunnen gegevens van meer dan één faciliteit gebruiken, daarom kan het totale aantal niet worden berekend door alle publicaties van de individuele locaties bij elkaar op te tellen.
[2] Het VST-project was een joint venture tussen ESO en het Capodimonte Astronomical Observatory, onderdeel van het Italiaanse Nationale Instituut voor Astrofysica (INAF). Sinds 1 oktober 2022 is dit een volledig INAF-project, dat door door ESO op Paranal wordt gehuisvest.
[3] Sinds 1 januari 2023 wordt APEX, namens het Max-Planck-Institut für Radioastronomie, door ESO beheerd en gehuisvest.
Meer informatie
De hier gepresenteerde statistieken zijn afkomstig uit de ESO Telescope Bibliography (telbib), een database van gerefereerde artikelen die door de ESO-gebruikersgemeenschap zijn gepubliceerd. Telbib is ontwikkeld en samengesteld door de afdeling Bibliotheek, Documentatie en Informatiediensten van ESO. Hoewel er text-mining scripts worden toegepast bij het doorzoeken van de literatuur op publicaties op basis van ESO-data, worden de artikelen zorgvuldig nagekeken door curatoren voordat ze aan de database worden toegevoegd, om er zeker van te zijn dat alle telbib-publicaties geheel of gedeeltelijk gebruik maken van gegevens van ESO-faciliteiten waarvoor de observatietijd door ESO werd aanbevolen. De openbare telbib-interface biedt visualisaties van zoekresultaten, waaronder on-the-fly-grafieken en gestandaardiseerde diagrammen.
Links
Contact
Uta Grothkopf
Hoofd van ESO’s Library, Documentation, and Information Services Department
Garching bei München, Duitsland
Tel: +49 89 3200 6280
Email: uta.grothkopf@eso.org
Bárbara Ferreira
ESO Media Manager
Garching bei München, Duitsland
Tel: +49 89 3200 6670
Email: press@eso.org
Over de Mededeling
| Id: | ann24004 |
Afbeeldingen
