Roosvormige sterformatie rond verafgelegen superzwaar zwart gat

Dit beeld werd genomen met het MUSE-instrument van ESO’s Very Large Telescope (VLT) en toont het verafgelegen spiraalstelsel NGC 1097, een schoolvoorbeeld van een nucleaire ring met starburst. Het bevindt zich op 45 miljoen lichtjaren van de aarde, in het Oven sterrenbeeld, en de ring ligt in het centrum van het sterrenstelsel. Het is maar zo’n 5,000 lichtjaren in doorsnede, overschaduwd door de volle grootte van zijn gaststelsel, dat zich meer dan tienduizenden lichtjaren uitstrekt buiten zijn middelpunt.

De donkere banen die zichtbaar zijn in dit MUSE-beeld tonen stof, gas en puin van het sterrenstelsel (of mogelijk van een satellietstelsel), die, alsof door een trechter, naar het superzwaar zwart gat in het midden gesluisd worden. Dit proces verwarmt de omliggende materie en vormt een accretieschrijf rond het zwarte gat, wat grote hoeveelheden aan energie loslaat in de omliggende regio. Nabijgelegen stof wordt verwarmd en sterformatie versnelt in de buurt van het superzwaar zwart gat, wat de nucleaire ring met starburst vormt die te zien is in de roze en paarse tinten in het beeld.

MUSE, wat staat voor Multi Unit Spectroscopic Explorer, is verbonden aan Yepun, één van de vier 8,2-meter telescopen die deel uitmaken van de VLT in het Paranal-Observatorium van ESO. Zijn unieke design zorgt ervoor dat onderzoekers complexe mechanismen binnenin sterrenstelsels in kaart kunnen brengen en dat ze sterformaties en sterrenhopen kunnen analyseren.