Mededeling

ESO tekent overeenkomst voor MOSAIC-instrument op de ELT

1 december 2025

Vandaag heeft ESO met een groot internationaal consortium een overeenkomst gesloten voor het ontwerp en de bouw van de Multi-Object Spectrograph (MOSAIC), een instrument voor ESO’s Extremely Large Telescope (ELT). MOSAIC kan het licht van meer dan tweehonderd bronnen tegelijkertijd meten en zal worden gebruikt om de groei van sterrenstelsels en de verdeling van materie vanaf de oerknal tot nu te volgen.

De overeenkomst werd ondertekend door Xavier Barcons, directeur-generaal van ESO, en Alain Schuhl, adjunct-directeur wetenschappen bij het Franse Nationale Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek (CNRS), de instelling die de leiding heeft over het MOSAIC-consortium. Ook aanwezig waren Roser Pello, hoofdonderzoeker van MOSAIC van het Astrofysisch Laboratorium van Marseille, en Mathieu Puech, mede-hoofdonderzoeker van de Sterrenwacht van Parijs, evenals andere hoogwaardigheidsbekleders van ESO, CNRS en het MOSAIC-consortium [1]. De ondertekening vond plaats op het hoofdkantoor van ESO in Garching, Duitsland.

MOSAIC is een krachtige spectrograaf – een instrument dat licht opsplitst in zijn samenstellende golflengten, zodat astronomen belangrijke eigenschappen van hemelobjecten kunnen bepalen, zoals hun chemische samenstelling of temperatuur. Het instrument zal gebruikmaken van het breedst mogelijke gezichtsveld dat de ELT biedt, zowel in zichtbaar als in nabij-infrarood licht, en zal in staat zijn om het licht van meer dan tweehonderd objecten tegelijk te analyseren.

MOSAIC zal de eerste allesomvattende inventarisatie van materie in het vroege heelal uitvoeren, zodat duidelijk wordt hoe materie binnen en tussen sterrenstelsels is verdeeld en ons begrip van hoe de huidige sterrenstelsels zijn ontstaan en geëvolueerd aanzienlijk wordt vergroot. Het instrument zal ook in staat zijn om het gas rondom sterrenstelsels onder de loep te nemen en de daarin aanwezige chemische elementen te identificeren.

De ELT van ESO is momenteel in aanbouw in de Atacama-woestijn in Chili – een unieke plek op aarde voor het doen van hemelwaarnemingen.Wanneer de ELT later dit jaar zijn eerste licht ziet, zal hij een revolutie teweegbrengen in wat we weten over ons heelal en ons hernieuwd doen nadenken over onze plaats in de kosmos.

Noten

[1] Onder de aanwezigen bij de ondertekeningsceremonie waren Pascal Chevrot (hoofd van het CNRS-directoraat voor innovatieve instrumentele ontwikkelingen voor onderzoek en observatie), Myriam Rodrigues (MOSAIC-systeemingenieur, Sterrenwacht van Parijs), Hermine Schnetler (MOSAIC-projectmanager, Sterrenwacht van Parijs), Jesus Gallego (medevoorzitter van de MOSAIC-raad, Complutense-universiteit van Madrid, Michiel Rodenhuis (uitvoerend directeur van NOVA en lid van de Institutionele Raad) en de twee ESO-raadsafgevaardigden voor Frankrijk: Karine Perraut (CNRS INSU) en Guy Perrin (ministerie van Hoger Onderwijs, Onderzoek en Innovatie, Parijs) .  

Van ESO waren, naast Xavier Barcons ook Suzanne Ramsay (plaatsvervangend manager Instrumentatieprogramma), Michele Cirasuolo (manager Instrumentatieprogramma), Jarle Brinchmann (Wetenschappelijk directeur), Claudia Burger (directeur Administratie), Andreas Kaufer (directeur Operaties), Sara Krauss (directeur Engineering), Adrian Russell (directeur Programma's), Patrick Caillier (MOSAIC-projectmanager), Alessandro Meoli (MOSAIC-detectiesystemen-werkpakketmanager), Oliver Pfuhl (MOSAIC-projectingenieur), Alain Delorme (waarnemend hoofd Contracten & Inkoop), Cyrielle Blanc (contract- en inkoopmedewerker), Roberto Tamai (ELT-programmamanager), Enrico Marchetti (instrumentatieprogramma-ingenieur) en Joël Vernet (waarnemend ELT-programmawetenschapper) aanwezig.

Meer informatie

Het MOSAIC-project wordt beheerd door een internationaal consortium bestaande uit onderzoeksinstituten in dertien landen. Dit zijn:

• Brazilië: Nationaal Laboratorium voor Astrofysica; Universiteit van São Paulo;
• Duitsland: Leibniz-Institut für Astrophysik Potsdam; LSW Heidelberg;
• Finland: Universiteit van Helsinki; Fins Centrum voor Astronomie met ESO, Universiteit van Turku;
• Frankrijk: Nationaal Instituut voor Aardwetenschappen en Astronomie bij het Nationaal Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek (CNRS-INSU); UNité d'Ingénierie et de Développements Instrumentaux pour l'Astrophysique (UNIDIA) en Laboratoire d'étude de l'Univers et des phénomènes eXtrêmes (LUX) aan de Sterrenwacht van Parijs-PSL; Instituut voor Astrofysisch Onderzoek en Planeetwetenschappen aan de Universiteit van Toulouse; Astrofysisch Laboratorium van Marseille. Laboratoire Joseph-Louis Lagrange (LAGRANGE);
• Italië: INAF – Italiaans Nationaal Instituut voor Astrofysica;
• Nederland: Nederlandse Onderzoeksschool voor Astronomie (NOVA); Universiteit van Amsterdam;
• Oostenrijk: Universiteit van Wenen; Instituut voor Wetenschap en Technologie Oostenrijk (ISTA);
• Portugal: Centro de Investigação em Astronomia/Astrofísica da Universidade do Porto; FCiências.ID – Universiteit van Lissabon;
• Spanje: Universidad Complutense de Madrid (UCM); Instituto de Astrofísica de Andalucía (IAA-CSIC); Centro de Astrobiología (CAB, CSIC-INTA), Polytechnische Universiteit van Madrid (UPM)
• Verenigd Koninkrijk: Universiteit van Durham; Universiteit van Oxford/RAL Space
• Verenigde Staten: Universiteit van Michigan; Space Telescope Science Institute
• Zweden: Universiteit van Stockholm; Universiteit van Lund; Universiteit van Uppsala
• Zwitserland: Universiteit van Genève; Technische Universiteit van Lausanne

Links

Links

• MOSAIC-pagina op de ELT-website
• Pagina MOSAIC-consortium