Komunikat prasowy

Widowiskowy krajobraz powstawania gwiazd

20 sierpnia 2014

Zdjęcie prezentuje dwa obszary powstawania gwiazd w południowej Drodze Mlecznej. Wykonano je za pomocą instrumentu instrumentu Wide Field Imager w Obserwatorium ESO La Silla w Chile. Pierwszy z obszarów, po lewej, jest zdominowany przez gromadę gwiazd NGC 3603, oddaloną od nas o 20 tysięcy lat świetlnych, położoną w ramieniu spiralnym Kila-Strzelca. Drugi obiektów, po prawej, to zbiorowisko świecącego gazu o nazwie NGC 3576, umiejscowiona o połowę bliżej.

NGC 3603 to bardzo jasna gromada gwiazd, słynna z posiadania największego nagromadzenia gwiazd masywnych w naszej Galaktyce. W centrum znajduje się wielokrotna gwiazd Wolfa-Rayeta o nazwie HD 97950. Gwiazdy Wolfa-Rayeta są w zaawansowanym stadium ewolucji, a zaczynają od około 20 mas Słońca.  Ale mimo, że to spora masa, gwiazdy te tracą znaczącą część swojej materii w postaci wiatrów gwiazdowych, które rozwiewają materię z powierzchni w przestrzeń kosmiczną z prędkościami kilku milionów kilometrów na godzinę – gwałtowna dieta o kosmicznych proporcjach.

W NGC 3603 odbywa się bardzo aktywne powstawania gwiazd. Gwiazdy rodzą się w ciemnych i zapylonych obszarach kosmosu, zazwyczaj ukryte przed naszym wzrokiem. Ale gdy młode gwiazdy stopniowo zaczynają świecić i czyścić otaczające je kokony materii, stają się widoczne i tworzą świecące obłoki znane jako obszary HII. Obszary te świecą dzięki oddziaływaniom promieniowania ultrafioletowego wydzielanego przez jasne, gorące i młode gwiazdy z otaczającymi je obłokami gazu. Obszary HII mogą mieć setki lat świetlnych średnicy, a otaczający gromadę NGC 3603 uważany jest za najbardziej masywny w całej Galaktyce.

Gromadę po raz pierwszy zaobserwował 14 marca 1834 roku John Herschel, podczas swojej trzyletniej ekspedycji w celu systematycznego przeglądu nieba południowego z okolic Kapsztadu. Opisał ją jako niezwykły obiekt i przypuszczał, że może być gromadą kulistą gwiazd. Późniejsze badania dowiodły, że nie jest to stara gromada kulista, a młoda gromada otwarta, jedna z najbogatszych.

NGC 3576, na zdjęciu po prawej, leży w ramieniu spiralnym Kila-Strzelca w Drodze Mlecznej. Znajduje się około 9000 lat świetlnych od Ziemi – znacznie bliżej niż NGC 3603, ale na niebie widać ją tuż obok.

Gromadę NGC 3576 warto wspomnieć z powodu dwóch niezmiernie zakrzywionych obiektów przypominających zawinięte rogi barana. Te dziwne smugi są wynikiem wiatrów gwiazdowych z gorących, młodych gwiazd z centralnych obszarów mgławicy. Wiatry wywiały gaz i pył na zewnątrz na przestrzeni kilkuset lat świetlnych. Dwa ciemne, krzyżowe obszary znane są jako globule Boka i łatwo je dostrzec w olbrzymim kompleksie mgławicy. Te ciemne obłoki w pobliżu górnej części zdjęcia są potencjalnymi miejscami dla przyszłego formowania się gwiazd.

NGC 3576 również została odkryta przez Joha Herschela w 1834 roku, który był szczególnie produktywnym i wizualnie nagradzanym rokiem na angielskiego astronoma.

Więcej informacji

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 39-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

Kontakt

Krzysztof Czart
Centrum Astronomii UMK
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Richard Hook
ESO Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
E-mail: rhook@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1425

O komunikacie

Komunikat nr:eso1425pl
Nazwa:NGC 3603
Typ:Milky Way : Nebula : Type : Star Formation
Facility:MPG/ESO 2.2-metre telescope
Instrumenty:WFI

Zdjęcia

Star formation in the southern Milky Way
Star formation in the southern Milky Way
Po angielsku
Star formation regions in the constellation of Carina (The Keel)
Star formation regions in the constellation of Carina (The Keel)
Po angielsku
Star formation in the constellation of Carina
Star formation in the constellation of Carina
Po angielsku

Filmy

Zooming in on star formation in the southern Milky Way
Zooming in on star formation in the southern Milky Way
Po angielsku
eso1425a-fulldome-pan
eso1425a-fulldome-pan
Po angielsku
A close-up look at star formation in the southern Milky Way
A close-up look at star formation in the southern Milky Way
Po angielsku