Komunikat prasowy
Zaburzona para galaktyk
20 kwietnia 2011
Kosmiczna para galaktyk, uchwycona przez instrument Wide Field Imager, pracujący na 2,2-metrowym teleskopie w Obserwatorium La Silla w Chile, wykazuje pewne nietypowe cechy, wskazujące, że te galaktyczne sąsiadki są na tyle blisko, że wzajemnie odczuwają zaburzający wpływ swojej grawitacji. Grawitacyjna wojna wypaczyła spiralny kształt jednej z galaktyk (NGC 3169) oraz pofragmentowała pasma pyłu u jej towarzyszki (NGC 3166). Na dodatek w prawym dolnym rogu zdjęcia widoczna jest trzecia galaktyka (NGC 3165).
To zgrupowanie galaktyk, leżące w odległości około 70 milionów lat świetlnych w gwiazdozbiorze Sekstansu, zostało odkryte przez angielskiego astronoma Williama Herschela w 1783 roku. Współcześni astronomowie oceniają dystans dzielący NGC 3169 (po lewej) i NGC 3166 (po prawej) na zaledwie 50 000 lat świetlnych, to tyle ile pół średnicy Drogi Mlecznej. W tak ciasnym układzie grawitacja zaczyna siać spustoszenie w strukturze galaktyk.
Galaktyki spiralne, jak NGC 3169 i NGC 3166, zwykły mieć uporządkowane spirale gwiazd i pyłu kręcące się wokół świecącego jądra galaktyki. Bliskie spotkania z innymi masywnymi obiektami mogą zagmatwać tę klasyczną konfigurację, a zniekształcenie często jest zapowiedzią galaktycznego mergera (połączenia się galaktyk w jedną większą). Jak na razie oddziaływania pomiędzy NGC 3169, a NGC 3166, to tylko drobna próbka tego co może się wydarzyć. Ramiona NGC 3169, jasno świecące dzięki dużym, młodym, niebieskim gwiazdom, zostały zwichrowane, a dużo jasnego gazu zostało wyrzucone z dysku. W przypadku NGC 3166 pasma pyłu, który zwykle obrysowują ramiona spiralne, są w nieładzie. W przeciwieństwie do swojej bardziej niebieskiej partnerki, NGC 3166 nie formuje wielu nowych gwiazd.
NGC 3169 ma też inny znak szczególny: słaba żółta kropka przeświecająca przez zasłonę z pyłu, po lewej stronie, blisko centrum galaktyki [1]. To światełko jest pozostałością po supernowej zaobserwowanej w 2003 roku i oznaczonej jako SN 2003cg. Supernowa tego rodzaju, sklasyfikowana jako typ Ia, następuje wtedy, gdy gęsta, gorąca gwiazda, zwana białym karłem – pozostałość po gwieździe średnich rozmiarów, takiej jak Słońce – grawitacyjnie wysysa gaz z sąsiadki. Takie dodatkowe paliwo może spowodować, że cała gwiazda eksploduje, gdy dojdzie do zainicjowania reakcji fuzji termojądrowej.
Nowe zdjęcie tej dynamicznej pary galaktyk bazuje na danych wybranych przez Igora Czekalina w ramach konkursu astrofotografii Ukryte Skarby ESO. Czekalin wygrał główną nagrodę, a prezentowane zdjęcie zdobyło drugą pozycję spośród stu konkursowych zgłoszeń [2].
Uwagi
[1] Inne, znacznie łatwiejsze do dostrzeżenia punkty światła, takie jak ten w pobliżu lewego końca ramienia spiralnego, biegnącego poniżej jądra NGC 3169, to gwiazdy Drogi Mlecznej, które leżą bardzo blisko linii widzenia pomiędzy naszymi teleskopami, a parą galaktyk.
[2] ] Konkurs Ukryte Skarby ESO 2010 dał miłośnikom astronomii szansę na poszukiwania w olbrzymich archiwach ESO zawierających dane astronomiczne, w nadziei odnalezienia głęboko ukrytych diamentów, które wymagają oszlifowania przez uczestników. Więcej na temat konkursu na stronie http://www.eso.org/public/outreach/hiddentreasures/.
Więcej informacji
ESO, Europejskie Obserwatorium Południowe, jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz teleskop VISTA, największy na świecie instrument do przeglądów nieba. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 42-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.
Kontakt
Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT and Survey Telescopes Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org
Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO
oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org
O komunikacie
| Komunikat nr: | eso1114pl |
| Nazwa: | NGC 3165, NGC 3169 |
| Typ: | Local Universe : Galaxy : Type : Interacting |
| Facility: | MPG/ESO 2.2-metre telescope |
| Instrumenty: | WFI |
Zdjęcia
Our use of Cookies
We use cookies that are essential for accessing our websites and using our services. We also use cookies to analyse, measure and improve our websites’ performance, to enable content sharing via social media and to display media content hosted on third-party platforms.
ESO Cookies Policy
The European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere (ESO) is the pre-eminent intergovernmental science and technology organisation in astronomy. It carries out an ambitious programme focused on the design, construction and operation of powerful ground-based observing facilities for astronomy.
This Cookies Policy is intended to provide clarity by outlining the cookies used on the ESO public websites, their functions, the options you have for controlling them, and the ways you can contact us for additional details.
What are cookies?
Cookies are small pieces of data stored on your device by websites you visit. They serve various purposes, such as remembering login credentials and preferences and enhance your browsing experience.
Categories of cookies we use
Essential cookies (always active): These cookies are strictly necessary for the proper functioning of our website. Without these cookies, the website cannot operate correctly, and certain services, such as logging in or accessing secure areas, may not be available; because they are essential for the website’s operation, they cannot be disabled.
Functional Cookies: These cookies enhance your browsing experience by enabling additional features and personalization, such as remembering your preferences and settings. While not strictly necessary for the website to function, they improve usability and convenience; these cookies are only placed if you provide your consent.
Analytics cookies: These cookies collect information about how visitors interact with our website, such as which pages are visited most often and how users navigate the site. This data helps us improve website performance, optimize content, and enhance the user experience; these cookies are only placed if you provide your consent. We use the following analytics cookies.
Matomo Cookies:
This website uses Matomo (formerly Piwik), an open source software which enables the statistical analysis of website visits. Matomo uses cookies (text files) which are saved on your computer and which allow us to analyze how you use our website. The website user information generated by the cookies will only be saved on the servers of our IT Department. We use this information to analyze www.eso.org visits and to prepare reports on website activities. These data will not be disclosed to third parties.
On behalf of ESO, Matomo will use this information for the purpose of evaluating your use of the website, compiling reports on website activity and providing other services relating to website activity and internet usage.
Matomo cookies settings:
Additional Third-party cookies on ESO websites: some of our pages display content from external providers, e.g. YouTube.
Such third-party services are outside of ESO control and may, at any time, change their terms of service, use of cookies, etc.
YouTube: Some videos on the ESO website are embedded from ESO’s official YouTube channel. We have enabled YouTube’s privacy-enhanced mode, meaning that no cookies are set unless the user actively clicks on the video to play it. Additionally, in this mode, YouTube does not store any personally identifiable cookie data for embedded video playbacks. For more details, please refer to YouTube’s embedding videos information page.
Cookies can also be classified based on the following elements.
Regarding the domain, there are:
- First-party cookies, set by the website you are currently visiting. They are stored by the same domain that you are browsing and are used to enhance your experience on that site;
- Third-party cookies, set by a domain other than the one you are currently visiting.
As for their duration, cookies can be:
- Browser-session cookies, which are deleted when the user closes the browser;
- Stored cookies, which stay on the user's device for a predetermined period of time.
How to manage cookies
Cookie settings: You can modify your cookie choices for the ESO webpages at any time by clicking on the link Cookie settings at the bottom of any page.
In your browser: If you wish to delete cookies or instruct your browser to delete or block cookies by default, please visit the help pages of your browser:
Please be aware that if you delete or decline cookies, certain functionalities of our website may be not be available and your browsing experience may be affected.
You can set most browsers to prevent any cookies being placed on your device, but you may then have to manually adjust some preferences every time you visit a site/page. And some services and functionalities may not work properly at all (e.g. profile logging-in, shop check out).
Updates to the ESO Cookies Policy
The ESO Cookies Policy may be subject to future updates, which will be made available on this page.
Additional information
For any queries related to cookies, please contact: pdprATesoDOTorg.
As ESO public webpages are managed by our Department of Communication, your questions will be dealt with the support of the said Department.