Komunikat prasowy
Pogromca pyłu z ESO ujawnił ukryte gwiazdy
5 października 2016
Na nowym zdjęciu mgławicy Messier 78, młode gwiazdy rozpościerają w swoim otoczeniu niebieskie odcienie, natomiast te raczkujące wyglądają w odcieniach czerwieni poza swoje kokony z kosmicznego pyłu. Większość tych gwiazd byłaby ukryta dla naszych oczu przez pył, ale teleskop Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA) widzi w zakresie bliskiej podczerwieni i dzięki temu potrafi spojrzeć przez pył. Teleskop jest niczym gigantyczny pogromca pyłu, który pozwala astronomom na głębokie badania w sercu gwiezdnego otoczenia.
Messier 78, albo M78, jest dobrze zbadanym przykładem mgławicy refleksyjnej. Znajduje się około 1600 lat świetlnych od nas w kierunku gwiazdozbioru Oriona, tuż obok (w górę, po lewej) od trzech gwiazd, które tworzą znany widok na niebie – pas Oriona. Na zaprezentowanym zdjęciu Messier 78 jest niebieskawą mgłą w centrum. Drugą mgławicą refleksyjną jest NGC 2017 (po prawej). Za odkrywcę Messier 78 uznawany jest francuski astronom Pierre Méchain, dokonał tego w 1780 roku. Jednak obecnie bardziej powszechnie znana jest jako zapis numer 78 w katalogu francuskiego astronoma Charlesa Messiera, dodana tam w grudniu 1780 roku.
Gdy obserwuje się ją przy pomocy instrumentów pracujących w świetle widzialnym, takich jak należący do ESO Wide Field Imager w Obserwatorium La Silla, Messier 78 widoczna jest jako świecąca, lazurowa przestrzeń otoczona ciemnymi kosmykami (zob. np. eso1105). Kosmiczny pył odbija i rozprasza światło biegnące od młodych, niebieskich gwiazd w sercu Messier 78, dlatego obiekt ten znany jest jako mgławica refleksyjna.
Ciemne pasma to grube obłoki pyłu, które blokują światło widzialne od źródeł położonych za nimi. Te gęste, zimne rejony są najlepszymi miejscami do formowania się nowych gwiazd. Gdy M78 i jej sąsiadki są obserwowane w zakresie submilimetrowym, pomiędzy falami radiowymi a podczerwienią, na przykład przez teleskop Atacama Pathfinder Experiment (APEX), ukazują świecenie ziaren pyłu w kłębkach niewiele cieplejszych od ekstremalnie zimnego otoczenia (zob. np. eso1219). W tych zagęszczeniach będą w końcu tworzyć się nowe gwiazdy, gdy grawitacja spowoduje ich kurczenie się i rozgrzewanie.
Pomiędzy promieniowaniem widzialnym i submilimetrowym znajduje się podczerwona część widma, w której kluczowych informacji dostarcza astronomom teleskop Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA). Dzięki oczom VISTA, przez zakurzone odbicia i cieńsze fragmenty przesłaniającej materii, w Messier 78 widać jasne gwiazdowe źródła. W centrum zdjęcia jasno świecą dwa niebieskie nadolbrzymy, nazwane HD 38563A oraz HD 38563B. Po prawej stronie widoczny jest także nadolbrzym rozświetlający mgławicę NGC 2071, zwany HD 290861.
Oprócz dużych, niebieskich i gorących gwiazd, VISTA może także dostrzec wiele gwiazd, która właśnie teraz formują się z kosmicznego pyłu porozrzucanego w tym rejonie – ich czerwonawe i żółte kolory są wyraźnie widoczne na zdjęciu. Wszystkie te raczkujące, kolorowe gwiazdy można znaleźć w pasmach pyłu wokół NGC 2071 i wzdłuż ogona pyłu ciągnącego się w lewą stronę. Niektórych z nich to gwiazdy typu T Tauri. Mimo iż względnie jasne, nie są jeszcze na tyle gorące, aby ich jądrach rozpoczęły się reakcje fuzji termojądrowej. Za kilkadziesiąt milionów lat osiągną pełną „gwiezdną pełnoletność” i zajmą swoje miejsce u boku swoich gwiezdnych sióstr, rozświetlając obszar Messier 78.
Więcej informacji
ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Wspiera je 16 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada teleskop VLT (Very Large Telescope - Bardzo Duży Teleskop), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest głównym partnerem ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. Z kolei na Cerro Armazones, niedaleko Paranal, ESO buduje 39-metrowy teleskop E-ELT (European Extremely Large Telescope - Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.
Kontakt
Richard Hook
ESO Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org
Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO
oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org
O komunikacie
| Komunikat nr: | eso1635pl |
| Nazwa: | M 78, Messier 78 |
| Typ: | Milky Way : Nebula : Type : Star Formation Milky Way : Nebula : Appearance : Emission : H II Region |
| Facility: | Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy |
| Instrumenty: | VIRCAM |
Zdjęcia
Po angielsku
Filmy
Our use of Cookies
We use cookies that are essential for accessing our websites and using our services. We also use cookies to analyse, measure and improve our websites’ performance, to enable content sharing via social media and to display media content hosted on third-party platforms.
ESO Cookies Policy
The European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere (ESO) is the pre-eminent intergovernmental science and technology organisation in astronomy. It carries out an ambitious programme focused on the design, construction and operation of powerful ground-based observing facilities for astronomy.
This Cookies Policy is intended to provide clarity by outlining the cookies used on the ESO public websites, their functions, the options you have for controlling them, and the ways you can contact us for additional details.
What are cookies?
Cookies are small pieces of data stored on your device by websites you visit. They serve various purposes, such as remembering login credentials and preferences and enhance your browsing experience.
Categories of cookies we use
Essential cookies (always active): These cookies are strictly necessary for the proper functioning of our website. Without these cookies, the website cannot operate correctly, and certain services, such as logging in or accessing secure areas, may not be available; because they are essential for the website’s operation, they cannot be disabled.
Functional Cookies: These cookies enhance your browsing experience by enabling additional features and personalization, such as remembering your preferences and settings. While not strictly necessary for the website to function, they improve usability and convenience; these cookies are only placed if you provide your consent.
Analytics cookies: These cookies collect information about how visitors interact with our website, such as which pages are visited most often and how users navigate the site. This data helps us improve website performance, optimize content, and enhance the user experience; these cookies are only placed if you provide your consent. We use the following analytics cookies.
Matomo Cookies:
This website uses Matomo (formerly Piwik), an open source software which enables the statistical analysis of website visits. Matomo uses cookies (text files) which are saved on your computer and which allow us to analyze how you use our website. The website user information generated by the cookies will only be saved on the servers of our IT Department. We use this information to analyze www.eso.org visits and to prepare reports on website activities. These data will not be disclosed to third parties.
On behalf of ESO, Matomo will use this information for the purpose of evaluating your use of the website, compiling reports on website activity and providing other services relating to website activity and internet usage.
Matomo cookies settings:
Additional Third-party cookies on ESO websites: some of our pages display content from external providers, e.g. YouTube.
Such third-party services are outside of ESO control and may, at any time, change their terms of service, use of cookies, etc.
YouTube: Some videos on the ESO website are embedded from ESO’s official YouTube channel. We have enabled YouTube’s privacy-enhanced mode, meaning that no cookies are set unless the user actively clicks on the video to play it. Additionally, in this mode, YouTube does not store any personally identifiable cookie data for embedded video playbacks. For more details, please refer to YouTube’s embedding videos information page.
Cookies can also be classified based on the following elements.
Regarding the domain, there are:
- First-party cookies, set by the website you are currently visiting. They are stored by the same domain that you are browsing and are used to enhance your experience on that site;
- Third-party cookies, set by a domain other than the one you are currently visiting.
As for their duration, cookies can be:
- Browser-session cookies, which are deleted when the user closes the browser;
- Stored cookies, which stay on the user's device for a predetermined period of time.
How to manage cookies
Cookie settings: You can modify your cookie choices for the ESO webpages at any time by clicking on the link Cookie settings at the bottom of any page.
In your browser: If you wish to delete cookies or instruct your browser to delete or block cookies by default, please visit the help pages of your browser:
Please be aware that if you delete or decline cookies, certain functionalities of our website may be not be available and your browsing experience may be affected.
You can set most browsers to prevent any cookies being placed on your device, but you may then have to manually adjust some preferences every time you visit a site/page. And some services and functionalities may not work properly at all (e.g. profile logging-in, shop check out).
Updates to the ESO Cookies Policy
The ESO Cookies Policy may be subject to future updates, which will be made available on this page.
Additional information
For any queries related to cookies, please contact: pdprATesoDOTorg.
As ESO public webpages are managed by our Department of Communication, your questions will be dealt with the support of the said Department.